:: لیست جدید ۸ فروردین :: اینجا ضربه بزنید

زرتشتی دوزی (گبردوزی)

درباره زرتشتی دوزی (گبردوزی)


یکی از رودوزی های زیبا و سنتی ایران «گبردوزی» یا «زرتشتی دوزی» نام دارد و همان طور که از نامش پیداست هنری مربوط به زرتشیان ایران می باشد.

«گبر» ظاهرا لقبی تحقیر آمیز به معنی غیر مسلمان ، کافر و مجوس است که مسلمانان به پیروان دین زرتشت در ایران نسبت می دهند.

این رودوزی ترکیبی از انواع دوخت ها می باشد که با نخ ابریشم تابیده رنگارنگ و ظریف دوخته می شود و به قدری ظریف است که گاهی بعضی از نقوش به وسیله ذره بین قابل مشاهده می باشند.

زرتشتی دوزی (گبر دوزی) ، دوخته شده در یزد

زرتشتی دوزی (گبر دوزی) ، دوخته شده در یزد 

زرتشتی دوزی (گبر دوزی)

زرتشتی دوزی (گبر دوزی) 

از آنجا که بیشتر زرتشتیان در یزد سکونت دارند این هنر در یزد از رواج بیشتری برخوردار بوده است. آثار باستان شناسی و نقوش طاق بستان حاکی از این امر است که این قوم به بافت های ظریف علاقه بسیار داشته و بر بافندگی اقوام دیگر از اروپا گرفته تا چین و ژاپن اثر گذاشته است. زرتشتیان به مهارت در سوزن دوزی بسیار اهمیت می دادند و حتی مهارت دختر در سوزن دوزی ، بخشی از جهیزیه او به شمار می رفت. در میان زرتشتیان چنین رسم بوده که کمی بعد از تولد نوزاد دختر ، دوخت لباس عروسی او را شروع کرده و همزمان با بزرگ شدن او کار دوخت و تزئین لباس او ادامه پیدا می کرد. بدین ترتیب بعد از گذشت چندین سال ، لباس عروس به یک اثر هنری زیبا تبدیل می گشت. هم اکنون نیز این سنت زیبا در میان زرتشیان رایج است. ایشان لباس های سنتی خود را حفظ کرده اند. حتی امروزه در مراسم عروسی ، بانوان لباس های سنتی خود را می پوشند. 
همچنین یکی از زیباترین رسوم برای حفظ سنت های دیرینه در میان زرتشتیان این است که به هنگام عروسی یک دختر ، لباس های نیاکان که در صندوق حفظ شده است به عروس هدیه می گردد.

در روستاهای اطراف یزد ، لباس های سنتی و قدیمی زرتشتیان به چشم می خورد. زنان لچک بر سر گذاشته و روی آن شال درازی (مکنا) به طول سه متر با پهنای یک متر می اندازند که بر روی آن رودوزی های زیبایی انجام داده شده است.
شلوار بانوان زرتشتی بسیار گشاد و بلند است که در قسمت های کمر و مچ پا با بندی جمع می شود. پای این شلوار از نوار های عمودی نازک و رنگارنگی که با بخیه های ریز به هم متصل شده اند تشکیل می شود. این پارچه ها گاهی تماما ابریشم گلدار و یا چیت های گلدار روشن می باشند. هر پای شلوار به پهنای 130 سانت است که در قسمت مچ پا جمع شده و همچون بادکنکی به نظر می آید. برای تزین بیشتر بر روی آن رودوزی های زیبایی نیز انجام می پذیرد.

نقوش 

نقوش که در این رودوزی بسیار دیده شده ، نقش درخت ، طاووس و نقوش هندسی زیبا و ساده است.

موارد مصرف

علاوه بر تزئین لباس عروس برای تزئین سفره ، دستمال سفره ، کوسن ، کیف و ... به کار می  رود.

 

پوشش رودوزی شده زرتشتیان ، مربوط به سال 1870-1840 میلادی

پوشش رودوزی شده زرتشتیان ، مربوط به سال 1870-1840 میلادی


تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com


منابع

  • دايره المعارف هنر های صنايع دستی و حرف مربوط به آن / سيد ابوالقاسم سيد صدر / انتشارات سيمای دانش / چاپ دوم / سال 1388
نظر کاربران

avatarنظر خود را ارسال کنید

لوگو ایران آنتیک کوتاه درباره ما
ایران آنتیک ، حامی فرهنگ و هنر
فروشگاه اینترنتی ایران آنتیک و مرجع خرید سکه ، اسکناس ، مدال ، صنایع دستی ، کتاب و غیره ... می باشد. تلاش ما در ایران آنتیک عرضه مستقیم و بدون واسطه کالای کلکسیونی دارای اصالت ایرانی و خارجی از مجموعه داران کشور و معرفی و فروش آنها در این وبسایت است. و همچنین تهیه تخصصی گلچینی از بهترین لوازم آنتیک و اشیاء قدیمی (برندهای قدیمی کارخانه ای) بر مبنای تعریف درست آنتیک و همچنین صنایع دستی نفیس هنرمندان ایرانی است. گلچینی که باعث برانگیختگی حس نوستالژی در بین علاقمندان خواهد شد. یکی از بخش های مهمی که در ایران آنتیک بطور جدی و مرجع گونه به آن پرداخته می شود، بخش کلکسیونی یا مجموعه داری می باشد. بخش هایی نظیر سکه ایرانی ، مدال یادبود ، اسکناس ایرانی ، تمبر قدیمی و غیره که بسیار جامع و متنوع اند. در ایران آنتیک جهت شناساندن فرهنگ و هنر به علاقمندان صنایع دستی ، تلاش شده با جذب افراد کارشناس اقدام به تولید مقالات اختصاصی و ارزنده نماییم تا دست ساخته های اصیل ایرانی مانند قلم زنی ، فیروزه کوبی ، میناکاری ، خاتم کاری ، رودوزی ها و بسیاری دیگر را به علاقمندان بشناسانیم. ایران آنتیک بهترین مکان برای شناخت و خرید آنلاین صنایع دستی نقره ، اشیاء قیمتی و کلکسیونی ، سکه قدیمی ، اسکناس قدیمی ، کتاب تاریخی و تخصصی ، زیورآلات و... می باشد.