حکاکی روی فلز

تعریف

«حکاکی روی فلز» هنر خراشاندن و ایجاد نقش و نگار سطحی و کم عمق بر روی فلز می باشد که با ابزاری ساده و خراشنده و قلم های مختلف بر سطح کار انجام می پذیرد.

فلز مورد استفاده

حکاکی بر روی فلزاتی چون طلا ، نقره و مس انجام می شود اما بیشتر از فلز نقره برای این کار استفاده می کنند.
محصولات حکاکی معمولا بر روی اشیایی که دارای ارزش ذاتی زیادی هستند انجام می شود ؛ به همین سبب هنرمندان ترجیح می دهند بیشتر از فلز نقره برای این کار استفاده کنند.

حکاکی بر روی فلز نقره

حکاکی اشیاء گرانقیمت فلزی

حکاکی روی اشیاء فلزی ساخته شده نظیر اشیاء موروثی ، و جواهرات نظیر حلقه ازدواج ، پلاک ، ساعت و ... نیز انجام می پذیرد. این مدل حکاکی بصورت سفارشی انجام می گیرد که معمولا حکاکی نام مالک روی شیء می باشد.

تفاوت حکاکی و قلمزنی

حکاکی بر روی فلز در نگاه اول تفاوت چندانی با محصولات قلمزنی ندارد. اما با دقت بیشتر متوجه تفاوت هایی در آن دو می شویم. در حکاکی ، نقوش بسیار سطحی و کم عمق ایجاد می شوند اما در هنر قلمزنی نقوش عمیق تر با فرو رفتگی و برجستگی بیشتر نمایان می شوند به همین سبب در حکاکی بر خلاف قلمزنی نیازی به استفاده از قیر در پشت کار نیست. همچنین به دلیل سطحی بودن نقوش ، اثر قلم در پشت کار حکاکی شده دیده نمی شود.

ویژگی های کیفی کالای حکاکی شده فلزی

از مشخصات یک اثر حکاکی فلز خوب عبارت است از :

• استفاده از طرح ‌ها و نقوش جدید به ویژه استفاده از طرح‌های نگارگری در کار
• نداشتن تکرار در طرح ‌ها و نقوش
• اجرای دقیق طرح و نقش در فضای کاری مشخص شده 
• گر چه نوع مواد اولیه‌ زیرساخت (به ویژه اگر از فلزات گرانبها باشد) ارزش کار را بالا می برد، اما ارزش واقعی کار به ظرافت و اجرای هنرمندانه طرح ‌ها و نقوش بر سطح کار می باشد ؛ به عبارتی هرچه ظرافت و پرداختن به جزئیات بیشتر باشد ، کار از ارزش بیشتری برخوردار خواهد بود.

مراکز تولید

این هنر امروزه در تهران ، تبریز ، زنجان و اصفهان که مرکز اصلی تولید صنایع فلزی می باشد انجام می پذیرد.

کارگاه حکاکی بر روی فلز

توضیح تصویر : دستنبد و جام حکاکی شده

تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منابع

• شناخت صنایع دستی ایران / حسین یاوری / انتشارات مهکامه / چاپ پنجم / سال 1392
• هنر قلمزنی و حکاکی در ایران / مجله نامه اتاق بازرگانی / سال 1376 / شماره 359