جل بافی

جُل بافته ای ساده و شبیه به گلیم است از خامه سیاه و سفید كه آن را در ابعاد مختلف می بافند و به منظور تزیینات و پوشاندن چهارپایان از جمله اسب و شتر از این بافته استفاده می کنند. جل را زنان عشایر با كوبیدن میخ های چوبی بر روی زمین و گذراندن تارهای پشمی از روی چوب ها و عبور دادن عرضی تارهای پشمی دیگر از لا به لای تارهای طولی می بافند.

جل بافته ای عشایری برای پوشاندن و تزئین پشت اسب و شتر

جل اسب هم نقش گرم نگاه داشتن و عرق گیر اسب را دارد و هم جنبه تزیینی و تشریفاتی که در مورد شتر، مورد تزیینی دارد. تفاوت جل اسب با جل شتر در آن است که جل شتر بزرگتر از جل اسب می باشد و توسط دو قطعه پارچه به یکدیگر دوخته شده تا کوهان شتر از آن بیرون بماند.

جهت بافت این محصول ساده و بدون نقش در گذشته از پشم استفاده می شد، ولی در حال حاضر بیشتر نخ پنبه ای به مصرف می رسد. بندرت دیده شده است که روی جل ها سوزندوزی هندسی انجام شود. این نوع جل از یک طرف دارای نقش و یک رویه است. بدنه اصلی جل، یک مستطیل است که دو دستک به آن وصل شده که این دستک ها، پشت اسب را می پوشاند.

به طور کلی در بیشتر مناطق ایران جل اسب و شتر با اشکال و تزیینات گوناگون تولید می شود و به صورت گلیم، قالی، جاجیم، و سوزنی تهیه می گردد. این صنعت جنبه خود مصرفی دارد و جهت رفع احتیاجات خانوار عشایری و روستایی بافته می شود.

زن عشایر در حال جل بافی

تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منبع

• ايران آنتيک / www.iranantiq.com