موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی فراز و فرودهای زیادی را از سر گذارنده است. چرا که چندین بار پس از گشایش بسته شد و دوباره شروع به کار کرد ، تا اینکه امروزه به عنوان یکی از کامل ترین مجموعه های تاریخی و فرهنگی کشور ، فعالیت خود را ادامه می دهد. موزه رضا عباسی یکی از غنی ترین مجموعه های تاریخی فرهنگی ایران است که می توان آن را نمونه کوچکی از موزه ایران باستان دانست.

درباره موزه

موزه رضا عباسی به یاد نقاش مشهور دوره صفوی اهل کاشان «رضا عباسی» نامگذاری شد. طراح لوگوی این موزه استاد مرتضی ممیز،‌ پدر گرافیک ایران است که رضا عباسی ، از اجداد وی محسوب می شود. مجموعه های به نمایش در آمده در این موزه بسیار متنوع بوده و آثاری از هزاره دوم پیش از میلاد تا اوایل قرن بیستم یعنی پایان دوره قاجار را در بر می گیرد. این آثار بر اساس ترتیب زمانی به نمایش در آمده اند و بازگو کننده سیر تکامل هنر ، تمدن و فرهنگ در ایران می باشند.

لوگوی موزه رضا عباسی ، طراحی شده توسط استاد مرتضی ممیز

در این موزه حدود 50 هزار قلم شی نگهداری می شود اما متاسفانه در تالارهای موزه فقط امکان نمایش 700 اثر وجود دارد و سایر آثار هر از چند گاهی در بخش نمایشگاه های موقت به نمایش در می آیند.

بخش مرمت و نگهداری موزه با دو آزمایشگاه و کارگاه به مرمت و بازسازی نقاشی ها، اشیای فلزی و کتاب های خطی اختصاص دارد و یکی از پیشرفته ترین کارگاه های مرمت در کشور است و علاوه بر مرمت اشیای موجود در موزه رضا عباسی ، ترمیم آثار ارسالی از دیگر موزه های کشور را نیز به عهده دارد.

در کتابخانه این موزه ، در حدود 6 هزار جلد کتاب در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران و روزنامه ها و مجلات قدیمی فارسی وجود دارد و انتشارات موزه نیز تاکنون کتاب های مرجع گوناگونی را درباره هنر و تاریخ ایران به چاپ رسانده است. کهن ترین نمونه ، برگی از «شاهنامه دموت» مربوط به اواسط قرن 8 هجری است.

کتاب منتخب آثار کوفی ، انتشارات موزه رضا عباسی

تاریخچه موزه

موزه رضا عباسی کاشانی ، به طور رسمی ، در مهرماه سال 1356 توسط فرح پهلوی در خیابان شریعتی تهران گشایش یافت اما درست یک سال بعد در آبان ماه سال 1357 تعطیل شد. در این دوره یعنی از سال 1355 تا 1358، مدیریت موزه بر عهده آیدین آغداشلو بود. در پایان سال 1358 بار دیگر این موزه پس از دگرگونی هایی در آرایش داخلی و گسترش فضای نمایشگاهی بازگشایی شد. در سال 1363 به دلیل مشکلات داخلی ، کار موزه بار دیگر به تعطیلی کشید و یک سال بعد دوباره بازگشایی شد. اما این بازگشایی دوام چندانی نداشت و موزه بار دیگر در همان سال تعطیل شد تا سرانجام در 15 بهمن سال 1379 برای پنجمین بار و پس از انجام بازسازی دوباره آغاز به کار کرد. در حال حاضر این موزه زیر نظر سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی اداره می شود.

ساختمان موزه در واقع متعلق به یک نمایشگاه مبلمان و دکوراسیون خانگی بود که به دلیل ویژگی های معماری و محل قرار گیری مورد توجه مسئولان وقت قرار گرفت و از صاحب اصلی خریداری شد.

مجموعه موزه

ساختمان موزه رضا عباسی دارای سه طبقه بوده و همانند موزه ایران باستان روند تاریخی و بازدید از این موزه از طبقات بالا به سمت طبقات زیرین صورت می گیرد. این موزه از تالارهای مختلفی تشکیل شده که عبارتند از : تالار دوره پیش از اسلام (طبقه سوم) ، تالار هنرهای اسلامی 1 و 2 (طبقه دوم) ، تالار نگارگری و تالار خوشنویسی (طبقه اول) و تالار نمایشگاه موقت (طبقه همکف).

• تالار پيش از اسلام

در این تالار آثار ايرانی و دوره های ما قبل تاريخ و پيش از اسلام ، گسترش تدريجی فنون و تطابق مصالح مادی با نيازهای زندگی روزمره انسان به نمايش در آمده است. شكل و طرح اشياء از منظر حيوانات و صحنه های محيط الهام دارند. اين امر به حد اعلاء در مفرغ های لرستان كه مجموعه عمده ای از آثار محفوظ در اين موزه را تشكيل می دهند ، مشهود است. به علاوه آثاری از دوره هخامنشی ، اشكانی و ساسانی عرضه شده اند كه به پيشرفت افزون دانش فنی و برقراری تماس هايی بين صنعتگران و مراكز هنری اشاره دارند.

ریتون یا تکوک زرین به شکل سر بز در اوایل قرن شش و اواخر قرن هفتم پیش از میلاد مربوط به دوره مادها ، موزه رضا عباسی

سکه سمت راست (تصویر شاپور اول) و سکه سمت چپ (تصویر انوشیروان)

• تالارهای دوره اسلامی

ظروف سفالی ، اشيای فلزی ، عناصر معماری ، جواهرات و منسوجات دوره های سلجوقی ، تيموری و صفوی در دو تالار عرضه شده اند. دوره قاجار نيز در اين بخش به وسيله قلمدان ها و جلدهای كتاب و جعبه های روغنی معرفی شده است.

• تالار خوشنويسی

در اين تالار می توان مراحل مختلف تحول خطاطی را از میان نوشته ها كه به خطوط ثلث ، محقق ، نسخ و نستعليق است ، مشاهده نمود و با هنر كتاب سازی نيز آشنا شد.

کتاب نجوم ، موزه رضا عباسی

• تالار نگارگری

گنجينه مفصلی در باب سنت نقاشی دوره اسلامی در اين تالار به نمايش گذاشته شده است که كهن ترين نمونه آن برگی از شاهنامه «دموت» مربوط به اواسط سده هشتم هجری قمری است. اين تالار مراحل تحول و رشد اين هنر را تا سده چهاردهم هجری قمری دربر می گيرد. در این مجموعه می توان تابلوهايی از مكتب شيراز، تبريز و هرات را دنبال نمود.
در این موزه تعدادی از لوازم شخصی صادق هدایت نیز نگهداری می شود که در بخش مخزن موزه قرار دارد و بازدید از آن امکان پذیر نمی باشد!

اثری از رضا عباسی ، مکتب اصفهان ، موزه رضا عباسی

جغرافیای موزه

موزه رضا عباسی در خیابان شریعتی واقع شده که از طریق ایستگاه متروی شهید قدوسی ، ایستگاه بی آر تی شریعتی و تاکسی های خطی پل سید خندان می توانید به این موزه دسترسی پیدا کنید.

مشخصات موزه

آدرس : تهران ، خیابان شریعتی ، نرسیده به پل سید خندان ، روبروی دانشکده برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی ، شماره 892.

تلفن : 88513002

پست الکترونیک : info@rezaabbasimuseum.ir

ساعات دسترسی : به جز روزهای دوشنبه همه روزه از ساعت 9 صبح الی 4 عصر.

هزینه ورودی : 2500 تومان

ریتون سفالین ، موزه رضا عباسی

بشقاب سیمین با نقش گریفون (دوره ساسانی)

تحقیق و گردآوری :

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com