:: مزایده شماره ۸۶ :: اینجا ضربه بزنید

رقم زدن

خوشنویسی بیان دیدگاه

رقم زدن

گـر دیگـری به شـیوه حافـظ زدی رقـم       مقبـول طبـع شاه هنــرپرور آمدی
زین خوش رقم که بر گل رخسار می کشی    خط بر صحیفه گل و گلزار می کشی

رقم زدن یا رقم کردن از اصطلاحات رایج در میان خوشنویسان گذشته است و در حقیقت دست یافتن به بالاترین مرتبه از خوشنویسی بوده که هنرجوی خط پس از سال ها تمرین و کسب مهارت می توانست آن را به دست آورد و استادش به او اجازه نوشتن نام واقعی یا نام مستعار و یا لقب را می داد تا در ذیل قطعاتی که خوشنویسی می کردند با عباراتی چون کتبه ، سوده ، مشقه و ... اثر خود را امضا کنند و یا رقم زنند.(عبد یا العبد نیز اصطلاحی است که بیشتر خوشنویسان آن را در رقم خود به کار برده اند.) 
«یا علی مدد» رقم میرزا غلامرضا اصفھانی و «کاتب السلطانی» رقم سلطانعلی مشھدی بوده است.

 

یا علی مدد ، رقم میرزا غلامرضا اصفهانی

یا علی مدد ، رقم میرزا غلامرضا اصفهانی

برای این منظور گاهی سندی مشابه اجازه نامه تنظیم می شد و استاد با ذکر شرایطی آن را به هنرجو اعطا می کرده است. در سندی به جا مانده از سال 1198 ه / 1775 م چنین آمده است : « به شرط آن که کلمه ای واحد را به دو بخش تقسیم نکند و بر دو سطر ننویسد، همواره پس از ذکر نام شریف پیامبر اکرم عبارت (صلی الله علیه و سلم) را بنویسد خود را با تکبر بالاتر از همتایان خود قرار ندهد اجازه رقم زدن کتب را به وی اعطا کردم»
گاهی نیز استاد لقبی را به هنرجو اعطا می کرد و همچنین گاهی رقم خود را در زیر نوشته های شاگردش برای تایید می نگاشته است.

نظر کاربران

avatarنظر خود را ارسال کنید