:: مزایده شماره ۸۶ :: اینجا ضربه بزنید
چلیپا
چلیپا نوعی ترکیب و منظم ترین فرم کلاسیک و علمی هنر است. در لغت به معنای صلیب است اما در خوشنویسی به نوشتن دو بیت شعر (گاه بیش از دو بیت) با زاویه ای 45 درجه نسبت به خط افق اطلاق می شود. شاید هم علت نام گذاری این فرم به دلیل عمود بودن خط بر قطر کاغذ باشد.
ترکیب چلیپا یکی از پرکاربردتربن قالب ها و شیوه های نگارش در خوشنویسی به ویژه ایران است و مورب نوشتن دو بیت یا چهار مصراع از شعری با مضمونی واحد در یک صفحه مستطیل شکل است. به این صورت که باید چهار سطر شعر را که ممکن است از نظر هندسه حروف و کلمات ، ناموزون و ناهمگون باشد در مجموعه ای تناسب بخشند ، ضمن آن که در مجموع و در هر چهار سطر ، نسبت های مشترک چون زنجیره پیوستگی داشته باشند و در آن همه اصول زیبایی رعایت شود.
این ترکیب مهم ترین ابزار بیان قدرت و خلاقیت هنرمند است. سطرهای چلیپا به مثابه فصول مدون و به هم پیوسته کتاب می ماند. نظم دقیق ریاضی حاکم بر چلیپا را فقط با کثرت مشق و استمرار تجربه می توان بدست آورد.
در یک قطعه چلیپا ، چهار مثلث برابر در چهار گوشه صفحه حاصل می شود که به آن ها لچک می گویند.
لچک در ترکیب چلیپا
به طور کلی در چلیپا نویسی تمامی قواعد خوشنویسی باید در نهایت قدرت و ظرافت اعمال شود.
در ترکیب چلیپا ، طول و جای کشیده ها باید از هماهنگی خاصی برخوردار باشد. در این ترکیب اگر طول سطر کوتاه باشد باید از کلمات کشیده بیشتری استفاده نمود و اگر طول سطر بلند باشد باید از نیم مد ها و جایگذاری حروف بر روی حروف دیگر استفاده کرد تا طول سطر بلند تر نشود. در چلیپا باید طول سطرها با هم برابر شوند. باید کوتاه ترین سطر را در بلندترین اندازه اش در نظر گرفت و آن را به عنوان سطر الگو مقیاس قرار داد و مابقی سطر ها را با آن هماهنگ نمود.
اندازه قلم در چلیپا 1.5 تا 2.5 میلیمتر است.
در نگارش چلیپا باید به نکات زیر توجه داشت :
خوشنويسان قرن حاضر در ايران، از نمونههاى تاريخى چليپا و تجربيات خويش ، برای ترکیب چلیپا تقسيم بندی هاى گوناگونى را در نظر گرفته اند كه مورد توافق همه خوشنویسان نيست. این تقسيم بندی ها عبارتند از :
بعضی از حالات قرار گرفتن و تقابل کشیده ها در ترکیب چلیپا
به نظر می رسد آفلاین هستید