کنسول بازی

سیر تکاملی بازی ها از سال 1971 م. توسط «نولان بوشنل» که از وی با نام پدر بازی های رایانه ای یاد می شود ، آغاز می شود.
بازی ها برای تعامل با مخاطبان نیاز به کنسول داشتند. در حقیقت کنسول بازی یک سیستم رایانه ای خاص است که صرفا برای بازی های ویدئویی ساخته شده است.
چند سالیست که لقب «هنر هشتم» را برای بازی های ویدیویی در نظر گرفته اند. هشت نسل از عمر کنسول ها می گذرد و نزدیک به 40 سال است که این کنسول ها به خانه ها راه پیدا کرده اند.

نسل اول

اولین نسل از کنسول های بازی در سال 1972 م. میلادی و با «مگناوکس ادیسه / Magnavox Odyssey» آغاز شد و تا سال 1977 م. ادامه پیدا کرد. نمونه اولیه مگناویس ادیسه با نام «جعبه قهوه ای» شناخته می شود که توسط رالف بایر طراحی شد و بوشنل بازی معروف پونگ را برای آن طراحی کرد. (در دهه 1350 شمسی کنسول های مگناویس ادیسه به ایران وارد و به تی وی گیم شهرت پیدا کردند. در همین دهه بود که شرکت شهاب در ایران تی وی گیم هایی مشابه نوع خارجی آن تولید کرد. بعد از آن در سال 1360 شمسی آتاری به ایران وارد شد که با تصویر رنگی و جزئیات بیشتر جای تی وی گیم ها را گرفت.)

کنسول بازی با نام جعبه قهوه ای

کنسول بازی مگناوکس ادیسه / Magnavox Odyssey

از دیگر کنسول های این نسل پونگ (عرضه در سال 1975 م) ، تل استار (عرضه در سال 1976 م) ، APF TV Fun (عرضه در سال 1976 م) ، نینتندو کالر تی وی گیم (عرضه در سال 1977 م) می باشند.

این کنسول ها با کابل به تلویزیون وصل می شدند و از کارتریج ها پشتیبانی نمی کردند و فقط قادر به اجرای بازی هایی بودند که از ابتدا در داخل کنسول وجود داشت. همچنین به دلیل محدودیت های سخت افزاری که داشتند بازی های بسیار ساده ای داشتند به این ترتیب که شخصیت ها و محیط در این بازی ها از چند نقطه یا خط تشکیل می شد. بازی ها معمولا سیاه و سفید بودند و یا از رنگ های بسیار کمی در آن ها استفاده می شد ؛ بعضی از بازی ها نیز بی صدا بودند.

نسل دوم

آغازگر نسل دوم بازی های ویدیویی کنسول «چنل اف» است که در سال 1976 م توسط شرکت Fairchild Semiconductor به بازار عرضه شد.

کنسول بازی چنل اف

کنسول های زیادی در نسل دوم منتشر شدند که معروف ترین آنها آتاری 2600 می باشد که در سال 1977 م. به بازار عرضه شد. از دیگر کنسول های معروف این نسل بای استروکید (عرضه در سال 1977م) ، اینتلی ویژن (عرضه در سال 1979 م) ، کالکوویژن (عرضه در سال 1982 م) می باشند.

به خاطر طول عمر بالای کنسول آتاری 2600 که از سال 1977 تا 1982 ادامه داشت نسل دوم به عنوان طولانی ترین نسل بازی های ویدیویی نیز شناخته می شود.

از مهم ترین ویژگی های کنسول های نسل دوم استفاده از کارتریج بود؛ به این ترتیب که بازی ها در قالب یک قطعه کوچک که مثل خشاب به کنسول وصل می شد منتشر می شدند و در نتیجه محدودیت در تعداد بازی هایی که برای یک کنسول عرضه می شد نیز از بین رفت.  
سرانجام با توقف عرضه ی آتاری 2600 در سال 1992 نسل دوم بازی ها خاتمه یافتند.

نسل سوم

نسل سوم با انتشار دو کنسول ان ای اس نینتندو و اس جی 1000 سگا در سال 1983 م. آغاز شد. دسته بندی کنسول ها بر حسب تعداد بیت های پردازنده ی آنها از نسل سوم آغاز شد. با این که کنسول های نسل قبل از پردازشگر 8 بیتی برخوردار بودند اما دوران اوج این پردازشگر ها در نسل سوم بود که نمود پیدا کرد و این نسل به دوران بازی های 8 بیتی معروف است. در این دوره با استفاده از پس زمینه های اسکرولی و انیمیشن های دوبعدی برای شخصیت ها ، جهش بزرگی در بخش گرافیک بازی ها ایجاد شد. پرفروش ترین کنسول های این نسل ان ای اس ، مستر سیستم و آتاری 7800 بودند.

کنسول بازی سگا اس جی-1000

از دیگر کنسول های این نسل میتوان از آتاری 7800 ، اکشن مکس ، جی ایکس 4000 ، کمودور 64 و ... نام برد.

ان ای اس در ژاپن و آمریکا و مستر سیستم در اروپا بیش از هر کنسول دیگری طرفدار داشتند.

در کنسول های این نسل تعداد رنگ های قابل نمایش و کیفیت صدا افزایش پیدا کرده بود. همچنین محیط ها و تصاویر پس زمینه نیز از کنار هم قرار گرفتن قطعات کوچکی که اصطلاحا به آنها «کاشی» گفته می شود تشکیل می شدند. در بازی ، قابلیت رفتن به بخش های مختلف محیط ایجاد شده بود و دوربین بازی شخصیت اصلی را دنبال می کرد.

نسل چهارم

نسل چهارم با انتشار کنسول توربوگراف ایکس-16 توسط شرکت ان ای سی (NEC) در سال 1987 م. آغاز گشت. این نسل با کنسول های 16 بیتی معروف می باشند. استفاده از ریز پردازنده های 16 بیتی در این کنسول ها باعث شد کیفیت گرافیکی نسبت به قبل بهتر شود. از دیگر ویژگی های این کنسول ها افزایش تعداد دکمه ی دسته ها (3 تا 8 دکمه) می باشد.

با وجود اینکه شرکت NEC نخستین کنسول در این نسل را عرضه نمود، اما شرکت سگا با عرضه سگا جنسیس (مگا درایو) در سال 1988 م. و شرکت نینتندو با عرضه سوپر نینتندو در سال 1990 م. بازار را به دست گرفتند و در این عرصه به رقابت با هم پرداختند.

شرکت نینتندو با موفقیتی که در نسل سوم به دست آورد توانست سهم بزرگی از بازار را در نسل چهارم به خود اختصاص دهد. این کنسول از قابلیت گرافیکی و صوتی بالاتری برخوردار بود و با بهره گیری از تراشه های اضافی بر روی کاتریج بازی ها ، توان پردازشی بالاتری پیدا کرده بود.
از دیگر کنسول های این نسل میتوان از کنسول های نئوجئو ، گیم مستر ، سگا گیم گیر ، واتارا سوپر ویژن و ... نام برد.

سرانجام نسل چهارم هم زمان با توقف عرضه ی کنسول سوپر نینتندو در آمریکای شمالی و اروپا در سال 1999 م. به پایان راه رسید.

کنسول بازی سگا جنسیس

نسل پنچم

کنسول های بازی نسل پنچم از سال های 1993م. به بازار عرضه شد. این نسل به دوران 32 بیتی و 64 بیتی و همچنین عصر سه بعدی مشهور است.

مهمترین کنسول های خانگی نسل پنجم پلی استیشن ، نینتندو 64 و سگا ساترن هستند و گیم بوی کالر نیز سرآمد کنسول های دستی در این نسل به شمار می رود. از دیگر کنسول های این نسل می توان از آمیگا سی دی 32 ، آتاری جگوار ، کاسیو لوپی ، سگا نومد و ... نام برد.

پلی استیشن اولین کنسول بازی شرکت سونی بود. در سال 2000 نسخه باریک تری از این کنسول با نام پی اس وان (PS one) منتشر شد و جای کنسول خاکستری قدیمی را گرفت.

از تغییرات بسیار مهمی که در این نسل بوجود آمد ارتقای گرافیک دوبعدی به سه بعدی و همچنین کنار گذاشته شدن کارتریج ها و رواج دیسک های نوری بود. استفاده از این دیسک های نوری قابلیت ارائه ی محتوا با حجم بالا را فراهم می کرد و موجب افزایش کیفیت بازی ها می شد. بیشتر بازی ها سه بعدی ساخته می شدند و از جلوه های بصری خاصی برخوردار بودند.

این نسل در سال 2006 با توقف تولید پلی استیشن به پایان رسید.

کنسول بازی پلی استیشن

نسل ششم

از نسل ششم با عنوان کنسول های 128 بیتی یاد می شود. این نسل بازی های ویدیویی با عرضه ی کنسول دریم کست توسط شرکت سگا در سال 1998 م. آغاز شد. علاوه بر این کنسول، پلی استیشن 2 ، گیم کیوب و ایکس باکس از مهمترین کنسول های نسل ششم هستند.

از دیگر کنسول های این نسل میتوان به پلی استیشن ایکس ، کنسول دستی جی پی 32 ، کنسول دستی تَپ ویو زودیاک / TapWave Zodiac و ... اشاره کرد.

با انتشار کنسول ایکس باکس 360 در سال 2005 م. نسل هفتم بازی ها نیز وارد بازار شد اما تا سال 2013 م. که شرکت سونی تولید پلی استیشن 2 را رسما متوقف کرد نسل ششم نیز ادامه داشت.

کنسول بازی سگا دریم کست

نسل هفتم

نسل هفتم با انتشار کنسول ایکس باکس 360 توسط شرکت مایکروسافت در سال 2005 م. آغاز شد. کنسول های پلی استیشن 3 و وی/ Wii از دیگر کنسول های خانگی مهمی بودند هر کدام از آن ها دارای قابلیت خاصی بود ؛ برای مثال ایکس باکس 360 بازی هایی با کیفیت HD را ارائه می داد ؛ پلی استیشن 3 ، فیلم های سه بعدی و با کیفیتی را توسط دیسک های بلوری به نمایش می گذاشت ؛ کنسول وی نیز دارای دسته هایی با حسگر حرکتی بودند که تجربه ی متفاوت و جدیدی در بازی کردن ارائه می دادند. شرکت های سونی و مایکروسافت نیز از حسگرهای حرکتی موو (برای پلی استیشن 3) و کینکت (برای ایکس باکس 360) برای بکارگیری تکنولوژی حسگر حرکتی استفاده کردند.

دو کنسول مهم دستی نینتندو دی اس و پی اس پی و همچنین ریزکنسول ها (Microconsole) در این نسل عرضه شدند. این دستگاه ها معمولا مبتنی بر سیستم عامل اندروید هستند.

از دیگر کنسول های این نسل میتوان به کنسول های هایپر اسکن ، زیبو ، پاندورا ، دینگو و ... اشاره کرد.

کنسول بازی ایکس باکس 360

نسل هشتم

نسل هشتم با انتشار کنسول خانگی Wii U در سال 2012 آغاز شد. کنسول های پلی استیشن 4 و ایکس باکس وان نیز در سال 2013 عرضه شدند. نینتندو 3DS و پی اس ویتا نیز در زمره مهم ترین کنسول های دستی این نسل به شمار می روند.

از دیگر کنسول های این نسل می توان پلی استیشن تی وی ، گیم استیک ، موجو ، آمازون فایر تی وی ، گیم پاپ و ... را نام برد.

این نسل از بازی های ویدیویی هنوز در ابتدای راه است و معلوم نیست تا پایان این نسل چه بازی ها و کنسول های دیگری به بازار عرضه شود.

کنسول بازی وی

کنسول بازی در ایران

در دهه 1350 شمسی کنسول های مگناویس ادیسه به ایران وارد و به تی وی گیم شهرت پیدا کردند. در همین دهه بود که شرکت شهاب در ایران تی وی گیم هایی مشابه نوع خارجی آن تولید کرد. بعد از آن در سال 1360 شمسی آتاری به ایران وارد شد که با تصویر رنگی و جزئیات بیشتر جای تی وی گیم ها را گرفت.

تبلیغ تی وی گیم شهاب

تحقیق و گردآوری :

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منبع

ايران آنتيک / www.iranantiq.com