پنکه

پنکه «پانکا / Punkah» باد بزنی بود که 500 سال قبل از میلاد مسیح در «هند» مورد استفاده قرار می گرفت. این وسیله از بامبو یا الیاف گیاهی دیگر ساخته شده ، به سقف آوزیران می گردید و توسط خدمتکاری که «پانکواله» نامیده می شد به حرکت در می آمد.

نقاشی نمونه ای از پانکا

در حدود 180 سال قبل از میلاد مسیح با هدف تهویه هوا ، یک صنعتگر و مهندس از سلسله هان در چین به نام « دینگ هوان / Ding Huan » بادبزن دواری با 7 پره که هر پره آن به اندازه 3 متر قطر داشت اختراع کرد. این پنکه می توانست یک قصر را خنک کند.

مابین سال های 1882 تا 1886 میلادی «اسکات ویلر / Schuyler Skaats Wheeler» پنکه برقی را اختراع کرد. این پنکه توسط شرکت موتور الکتریکی کراکر و کورتیس به بازار عرضه شد.

در اوایل دهه 1890 میلادی با تغییراتی توانستند موتورها را در اندازه ای کوچکتر تهیه کنند. سال 1900 م. آغازگر تغییراتی در طرح پره ها بود. در سال 1910 م. پره هایی با لبه گرد ساخته شد. از این سال ها به بعد رفته رفته در طراحی و ساخت پنکه ها تغییرات ایجاد شد.

پنکه ها در سه نوع سقفی ، دیواری و رومیزی ساخته می شوند که نوع رومیزی آن خود در دو مدل پایه بلند و پایه کوتاه طراحی شده است.

پنکه در ایران

اولین پنکه توسط ناصرالدین شاه قاجار به ایران وارد شد. ناصرالدین شاه طی سفری که به آلمان داشت دستور خرید 4 عدد پنکه را داد که به شکل دیواری و سقفی بودند و 3 پره فلزی داشتند. از آنجا که در شهرها هنوز برق وجود نداشت ، پنکه فقط در دربار مورد استفاده قرار میگرفت. بعدها در دوره پهلوی با عمومی شدن صنعت برق مردم نیز توانستند از پنکه استفاده کنند. آقای محمد تقی برخوردار کسی بود که توانست نمایندگی پنکه توشیبا را از ژاپن برای ایران اخذ کند.

پنکه برقی ، آنتیک

تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منبع

ايران آنتيک / www.iranantiq.com