کم دوزی

یکی از رودوزی های زیبا و سنتی ایران «کم دوزی» نام دارد که به آن «کمه دوزی» یا «کمان دوزی» نیز می گویند. در اصطلاح به دوخت گل های کوچک با استفاده از نخ گلابتون و پولک تخت کوچک طلایی یا نقره ای اطلاق می شود.

کم در لغت نامه دهخدا چنین معنی شده است:

1. کم : مقدار
2. غلاف غوزه خرما ، غلاف شکوفه ، پرده و پوشش شکوفه
3. کم : آستین

تاریخچه
این رودوزی دارای تاریخچه مشخصی نیست ولی آنچه که مسلم است از دوره صفوی به بعد این دوخت بسیار مورد توجه قرار گرفت و در آن زمان در اکثر شهرهای استان هرمزگان در میان سایر دوخت ها رواج پیدا کرد.

مواد اولیه

پولک مدور سوراخ دار بزرگ ، پولک کوچک طلایی و به ندرت نقره ای ، نخ گلابتون ، سوزن ، پارچه مخمل یا ساتن یا ماهوت سرمه ای یا سیاه.

شیوه دوخت

با استفاده از نخ گلابتون و پولک تخت کوچک طلایی یا نقره ای در اطراف قالبی که از سوراخ کردن در وسط یک پولک گرد بزرگ به دست می آید قلاب زده می شود به طوری که پولک های ریز و نخ گلابتون روی قالب را بپوشاند و طرح و نمایی از گل های کوچک پدیدار گردد. این گل ها به صورت سلسله وار در کنار یکدیگر دوخته شده و نواری را به وجود می آورند.

از نقوش رایج کم دوزی یا کمه دوزی یا کمان دوزی

موارد مصرف

روسری ، یقه لباس ، پای دامن و شلوار ، مچ آستین

مراکز تولید

همانطور که پیش تر اشاره شد در گذشته در اکثر شهرهای استان هرمزگان این دوخت به کار گرفته می شد ولی امروزه در شهرهای بندرعباس ، بندر لنگه و میناب رواج دارد.

کمه دوزی بر روی شلوار

تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منابع

• دايره المعارف هنر های صنايع دستی و حرف مربوط به آن / سيد ابوالقاسم سيد صدر / انتشارات سيمای دانش / چاپ دوم / سال 1388
• آشنايی با هنر های سنتی 3 / دکتر حسين ياوری ، آنيتا منصوری ، شريفه سلطانی / انتشارات سيمای دانش / چاپ اول / سال 1390