:: لیست جدید ۸ فروردین :: اینجا ضربه بزنید

چیق بافی ( چیغ بافی )

درباره چیق بافی ( چیغ بافی )


تعریف

«چیق» وسیله ای بافته شده از نی می باشد که برای حصار سیاه چادرها و زیستگاه های عشایری مورد استفاده قرار می گیرد. مسکن عشایر «آلاچیق» نام دارد. به قسمت فوقانی یا سقف آن «آلا» می گویند که از موی بز بافته می شود و به آن سیاه چادر می گویند و دیواره آن «چیق» نام دارد. در اصطلاح محلی به آن «چیت» یا «چیخ» نیز گفته می شود. دست بافته ای شبیه حصیر است با این تفاوت که بر خلاف حصیر بافی که بدون طرح و نقش است در آن از نقوش سنتی و متنوعی استفاده می شود. 

تاریخچه

از آنجا که عشایر از آن برای دیواره چادرهایشان استفاده می کردند می توان تاریخ این بافت را با تاریخ چادرنشینی برابر دانست.

مواد اولیه

  • نی های توخالی که در محل زندگی عشایر به صورت خودرو در می آیند 
  • موی بز : برای بافت نقوش

در قدیم از پشم های الوان برای بافت نقوش و تزئینات استفاده می کردند. امروزه از کامواهای رنگی نیز برای این کار استفاده می کنند.

استفاده از این مواد ، چیق را به عایقی برای گرما ، سرما ، خاک و باد تبدیل می کند. در هنگام بارندگی و سرما ، رطوبت حجم نی ها را زیاد کرده و باعث می شود که نی ها بهم بچسبند و در نتیجه از ورود سرما یا باران جلوگیری می کند. در هنگام گرما نیز نی ها کاهش حجم پیدا کرده و راه را برای جریان هوا باز می گذارند. موی بز نیز با داشتن لایه ای چربی ، باعث عدم ریزش باران به داخل می گردد. ضمن آن که دارای سایه غلیظی بوده و سایه بان خوبی نیز به شمار می رود. همچنین مار یا دیگر حیوانات موذی یا گزنده نیز نمی توانند از موی بز عبور کنند.

نقوش

نقوشی که برای چیق بافی به کار می برند بیشتر هندسی ، ذهنی  و با تاثیر از نقش های محیطی و می باشند. نقوش انتزاعی خروس ، غاز ، آهو ، کبک ، ستاره ، شکار عقاب بر روی آن ها بسیار به چشم می خورد.

نقوش چیق بافی (چیغ بافی یا چیت بافی)

نقوش چیق بافی

انواع چیق

چیق در انواع و اندازه های گوناگونی بافته می شود که هر کدام به منظور خاصی مانند دور سیاه چادر ، دور آغل بره ها ، حصار کلین ( انبار) مورد استفاده قرار می گیرد.
اما مهم ترین و هنری ترین چیق ها ، چیق تپک است. بر خلاف سایر چیق ها که در بافت آن از نی های ریز استفاده می شود ، برای بافت تپک از نی های بزرگ استفاده می شود. به این ترتیب که ابتدا نی را به دو لته تقسیم کرده ، تراش می دهند تا صاف شود و با پیچاندن نخ های پشمی رنگین بر دور آن ها به بافت و نقش پردازی می پردازند. آن را به طول هشت ، ده تا دوازده متر با عرض حدود صد و هشتاد سانتی متر تا دو متر می بافند و در پایان اضافی های طول آن را با بریده و یکنواخت می کنند.

چیق بافی (چیغ بافی یا چیت بافی )

چیق بافی (چیغ بافی یا چیت بافی )


تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com


منابع

  • دايره المعارف هنر های صنايع دستی و حرف مربوط به آن / سيد ابوالقاسم سيد صدر / انتشارات سيمای دانش / چاپ دوم / سال 1388
  • بافتنی های چوبی و حصیری سنتی ؛ به کارگیری ابزارهای ساده جهت تولید / شهرزاد دوستی / مجله فرهنگ مردم ایران / سال 1395 / شماره 45 و 46
نظر کاربران

avatarنظر خود را ارسال کنید

لوگو ایران آنتیک کوتاه درباره ما
ایران آنتیک ، حامی فرهنگ و هنر
فروشگاه اینترنتی ایران آنتیک و مرجع خرید سکه ، اسکناس ، مدال ، صنایع دستی ، کتاب و غیره ... می باشد. تلاش ما در ایران آنتیک عرضه مستقیم و بدون واسطه کالای کلکسیونی دارای اصالت ایرانی و خارجی از مجموعه داران کشور و معرفی و فروش آنها در این وبسایت است. و همچنین تهیه تخصصی گلچینی از بهترین لوازم آنتیک و اشیاء قدیمی (برندهای قدیمی کارخانه ای) بر مبنای تعریف درست آنتیک و همچنین صنایع دستی نفیس هنرمندان ایرانی است. گلچینی که باعث برانگیختگی حس نوستالژی در بین علاقمندان خواهد شد. یکی از بخش های مهمی که در ایران آنتیک بطور جدی و مرجع گونه به آن پرداخته می شود، بخش کلکسیونی یا مجموعه داری می باشد. بخش هایی نظیر سکه ایرانی ، مدال یادبود ، اسکناس ایرانی ، تمبر قدیمی و غیره که بسیار جامع و متنوع اند. در ایران آنتیک جهت شناساندن فرهنگ و هنر به علاقمندان صنایع دستی ، تلاش شده با جذب افراد کارشناس اقدام به تولید مقالات اختصاصی و ارزنده نماییم تا دست ساخته های اصیل ایرانی مانند قلم زنی ، فیروزه کوبی ، میناکاری ، خاتم کاری ، رودوزی ها و بسیاری دیگر را به علاقمندان بشناسانیم. ایران آنتیک بهترین مکان برای شناخت و خرید آنلاین صنایع دستی نقره ، اشیاء قیمتی و کلکسیونی ، سکه قدیمی ، اسکناس قدیمی ، کتاب تاریخی و تخصصی ، زیورآلات و... می باشد.