آذربایجان

جمهوری آذربایجان واقع در منطقه جغرافیایی قفقاز و در گذرگاه اروپا و آسیای جنوب غربی و کشوری در حاشیه دریای خزر است که از سمت شمال با روسیه ، از شمال غربی با گرجستان ، از غرب با ارمنستان و ترکیه و از سمت جنوب با ایران هم مرز است. آذربایجان با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان در کناره دریای خزر دارای مرز آبی می باشد.
جمهوری خودمختار نخجوان از خاک اصلی جمهوری آذربایجان جدا مانده و استان خودمختار قره باغ کوهستانی نیز واحدهای فدرال جمهوری آذربایجان هستند. ناحیه قره باغ و هفت بخش پیرامون آن واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان در جریان جنگ قره باغ به اشغال نیروهای ارمنستان درآمد.

باکو پایتخت و توریستی ترین و پرطرفدارترین شهر آذربایجان است. شهرهای ایچری، نخجوان، شکی، گنجه، شیروان، لنکران و قبله نیز از دیگر شهرهای مهم و توریستی این کشور می باشند.

آذربایجان در حدود دویست سال پیش جزو کشور ایران بود که در جنگ های ایران و روسیه، طی قراردادهای گلستان و ترکمانچای به روسیه ملحق شد و تزارها کنترل منطقه را در دست گرفتند اما همچنان نفوذ فرهنگی و معنوی ایران در منطقه بیشر از نفوذ روسیه بود. در این دوره روس ها سرمایه گذاری بسیار کمی در این ناحیه می کردند. اما با استخراج نفت توجه به آذربایجان بیشتر گردید و اقتصاد محلی رونق گرفت. بسیاری از روس ها به باکو مهاجرت کردند به طوری که یک سوم جمعیت شهر را تشکیل دادند. در نتیجه جمعیت شهر باکو به طور فزاینده ای افزایش یافت. ارامنه نیز به عنوان کارگزارن روس ها در دوایر رسمی مشغول به کار بودند. این قبیل تضادهای اجتماعی شورش هایی در سال 1905 میلادی را به دنبال داشت.

در آغاز قرن بیستم با رشد صنایع، تفکرات اصلاح طلبانه در آذربایجان شکل گرفت و حزب های متعددی تشکیل شد. حزب چپگرای همت با هدف دفاع از زبان و فرهنگ آذربایجانی در سال 1903 میلادی تشکیل شد. از آن سو حزب کوچک بلشویک بیشتر تحت کنترل روس ها و ارامنه بود نیز وجود داشت.
در سال 1912 م. حزب مساوات که انشعابی از حزب همت بود تشکیل شد. با سقوط تزارها ، حزب بلشویک در تلاش بود تا دولتی کمونیستی تشکیل دهد که با مخالفت مردم مسلمان و تشکیل ارتش اسلام بی نتیجه ماند. سرانجام با فروپاشی امپراطوری روسیه در روز 18 می سال 1918 م. جمهوری خلق آذربایجان با عنوان جمهوری دمکراتیک آذربایجان توسط «محمدامین رسولزاده» رهبر حزب مساوات اعلام استقلال خود اعلام کرد. مرزهای این جمهوری از شمال به روسیه و جمهوری دمکراتیک گرجستان و از غرب به اولین جمهوری ارمنستان و از جنوب به ایران محدود می شد. به دلیل این که باکو در آن زمان تحت کنترل بلشویک ها بود شهر گنجه به عنوان پایتخت انتخاب شد.

در سال 1920 م. با حمله ارتش سرخ به باکو، این جمهوری به اتحاد شوروی ضمیمه شد و این کشور، تنها دو سال پس از کسب استقلال، تحت سلطه اتحاد جماهیر شوروی درآمد. سرانجام این کشور در خلال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در تاریخ 30 اوت 1991 م. اعلام استقلال کرد و جمهوری آذربایجان شکل گرفت. این جمهوری سکولار بوده و از سال 2001 م. به عضویت شورای اروپا درآمده است.

نام آذربایجان

طبق سوابق و مستندات تاریخی، نام آذربایجان، برگرفته از نام سردار ایرانی «آتروپاد» است که در مقابل لشکر اسکندر مقدونی ایستادگی کرد و منطقه را در مقابل تاخت و تاز بیگانگان مصون نگه داشت. به همین سبب این منطقه به پاس قدردانی از این سردار بزرگ، آتروپاد نام گرفت و به مرور زمان «آذرباد»، «آذربیگان» و در نهایت «آذربایجان» نامیده شد.

همی تاز تا آذرآبادگان   دیار بزرگان و آزادگان

(شعر فوق بیتی از شاهنامه در بخش نامه رستم فرخزاد به برادرش می باشد.)

واحد پول رسمی

واحد پول رسمی این کشور منات است که با نماد AZN نشان داده می شود. واژه منات از واژه روسی монета (مُنِتا) به معنی سکه گرفته شده است. هر یک منات برابر با 100 گپیک می باشد.

دولت آذربایجان در سال 2012 از واحد پولی خود تعداد 2 صفر حذف كرد كه بعد از گذشت 4 سال دوباره به منات قبل برگشت و بدین ترتیب همه اسكناس های جدید و قدیم اعتبار خود را نزد دولت آذربایجان حفظ کرده است. دولت آذربایجان تا پایان سال 2020 م. فراخوانی برای جمع آوری واحدهای 500 و 1000 مناتى صادر کرد كه بعد از این تاریخ جمع آوری خواهد شد.

پرچم جمهوری آذربایجان

در تاریخ 9 نوامبر سال 1918 میلادی جمهوری دموکراتیک آذربایجان طرح پرچم سه رنگ را به تصویب رسانید. این پرچم بعد از این که جمهوری دموکراتیک آذربایجان به سلطه اتحاد جماهیر شوروی درآمد لغو گردید. در تاریخ 17 نوامبر سال 1990 میلادی، پرچم سه رنگ توسط مجلس عالی جمهوری خودمختار نخجوان به عنوان پرچم ملی پذیرفته و به عنوان پرچم ملی آذربایجان به شورای عالی آذربایجان شوروی پیشنهاد شد. سرانجام در تاریخ 5 فوریه سال 1991 میلادی شورای عالی جمهوری شوروی آذربایجان پیشنهاد قبول پرچم سه رنگ را تصویب نمود.

این پرچم متشکل از سه نوار افقی است که از بالا به پایین به ترتیب به رنگ های آبی، قرمز و سبز می باشد. رنگ آبی نشان میراث و تبار ترکی؛ رنگ سرخ به نشانه پیشرفت و حرکت بسوی دموکراسی و مدرنیته؛ و رنگ سبز نشانگر دین و تاریخ اسلامی است. طرح سفید رنگ هلال ماه و ستاره هشت پر در قسمت میانی پرچم قرار دارد. این ستاره نشانگر هشت قوم اصیل ترک تبار و ماه که ستاره را در بر گرفته، نشانه پیروزی می باشد.

از نوامبر سال 2009 م. با توجه به این که اولین بار پرچم ملی آذربایجان به طور رسمی در تاریخ 8 نوامبر 1918 م. پذیرفته شد، این روز به عنوان روز پرچم ملی آذربایجان اعلام شده است.

پرچم جمهوری آذربایجان

پرچم جمهوری سوسیالیستی آذربایجان (دوره اتحاد جماهیر شوروی)

در کشور آذربایجان ، موسیقی جزئی از فرهنگ زنده مردم محسوب می شود به طوری که نقش آلات موسیقی بر روی سکه های آن ها نیز طراحی شده است.

نقش آلات موسیقی بر روی سکه 1 گپیک آذربایجان