سکه شاباش

آیا میدانید واژه «شاباش» به چه معنی است؟

کلمه شاباش در لغت مخفف و عامیانه شده واژه شادباش یا شاه باش می باشد و برای تحسین ، تبریک و دعای خیر بکار می رود.

در گذشته در هنگام ورود پادشاه یا حاکم و تازه واردی بزرگ و همچنین در عروسی بر سر عروس و داماد سکه های طلا و نقره و شکر و گوهر می ریختند.

به این عمل شاباش کردن یا شاباش دادن گفته می شود.

این رسم از گذشته به یادگار مانده و هنوز هم برای مراسم عروسی برای شادباش گفتن بر سر عروس و داماد نقل ، اسکناس و سکه می ریزند.

در گذشته به شاباش، «آقچه» نیز می گفتند. آقچه کلمه ای مغولی به معنی زر یا سکه نقره است. چناچه سعدی در اشعار خود نیز از این کلمه استفاده کرده است

مژدگانی که گل از غنچه برون می آید

صد هزار آقچه ریزند عروسان بهار

شاباش دادن رسمی دیرینه در نزد ایرانیان می باشد. در دوره قاجار سکه های شاهی سفید (نقره) به همین منظور ضرب می شدند. تا در عروسی ها مهمانی ها و جشنهایی چون عید نوروز ، نیمه شعبان ، عید غدیر خم و... مورد استفاده قرار گیرند.

در دوره پهلوی نیز این رسم در میان مردم ادامه داشت و به همین منظور ضرابخانه شاهنشاهی در سال 1328 اقدام به ضرب سکه های شاباش نمود تا در مناسبت های گوناگون مورد استفاده قرار بگیرد. به تدریج تنوع این سکه ها زیاد شد و تا سال 1342 ضرب این سکه ها ادامه داشت. در این سالها ضرابخانه ، سکه هایی اهم از شادباش ، مبارک باد ، خجسته نوروز ، نوروز پیروز ، صاحب الزمان و سکه های تبلیغاتی نیز ضرب می کرد.

آیا میدانید سکه شاباش «تقلبی» نیز دارد؟

سکه های شاباش دوره پهلوی نمونه های تقلبی هم دارند که در همان زمان (دوره محمدرضا شاه) در بازار و به شکل تقلبی و از جنس های غیر نقره ضرب گردیده اند. عده ای نیز این سکه ها را جمع آوری می کنند اما در هر صورت تقلبی هستند.

آیا میدانید سکه شاباش معمولا چه «مشخصات»ی دارد؟

معمولا سکه های شاباش بطور رسمی از جنس نقره با عیار بین 50 الی 90 می باشند و این عیار در سکه های مختلف متغیر است. وزن آنها نیز متغییر بوده و بین 1 الی 2 گرم است که در سالهای مختلف تفاوت های زیادی باهم دارند.

آیا میدانید سکه شاباش چند تیپ و مدل دارد؟

سکه شاباش با طرح ها و قالبهای متفاوتی ضرب شده اند و تیپ های مختلفی دارند. به جهت راحتی مجموعه داران و علاقمندان به جمع آوری سکه شاباش ، ما آنها را در بالا ، بر اساس تیپ و مدل تقسیم بندی کرده ایم. در ادامه به جهت روشن تر شدن موضوع ، تیپ های «مبارک باد» ها و «صاحب الزمان» ها را معرفی می کنیم.

مبارک باد : دارای 4 نوع

صاحب الزمان : دارای 9 نوع

تحقیق و گردآوری

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com