جاجیم چه (حمام سری)

حمام سری یا جاجیمچه نوعی زیرانداز است که در استان مازندران بافته می شود. این زیراندازها طرح های ساده ای دارند و از زیبایی خاصی برخوردار هستند. جاجیمچه تولیدی در روستاهای مازندران از رنگ بندی سنتی برخوردار بوده و اکثرا با استفاده از دستگاه های دووردی بافته می شود.

این نامگذاری موید نخستین کاربرد سنتی آن در منطقه است. مراکز تولید این محصول در مازندران شامل قریه زیارت گرگان، آلاشت، رسکت و کهنه ده می باشد و افزون بر استان مازندران، این محصول هم اکنون در روستای دروار دامغان و کلاته خیج شاهرود نیز تولید می گردد.

جاجیمچه تولیدی در مناطق روستایی سمنان از رنگ های ملایم تر و به اصطلاح شهری پسند برخوردار می باشد. ضمنا در حال حاضر از جاجیمچه به عنوان سجاده و زیر انداز و در صورت تکمیل آن به عنوان پشتی، کیف ، ساک و غیره استفاده می شود.

مواد اولیه

پود آن از نخ پشمی رنگین و تار آن اغلب پنبه ای و سفید است و گاهی نیز از نخ پشم برای این کار استفاده می کنند.

مراحل بافت

نخستین مرحله تولید این محصول را همانند دیگر دستباف های ایرانی، چله کشی تشکیل می دهد و طی این مرحله بافنده با کوبیدن چند میخ یا میله آهنی بر روی زمین، نخ های تار (چله) را به میزان مورد نیاز جهت عرض پارچه به صورت موازی و مرتب به دور میخ ها می پیچد که معمولا تعداد نخ تار برای تولید یک تخته جاجیمچه با عرض 70 سانتیمتر، حدود 280 تار می باشد . بعد از این مرحله، چله به کارگاه منتقل و بر روی دستگاه بافندگی قرار می گیرد که اصطلاحاً به این کار وردچینی گفته می شود. در مرحله وردچینی نخ های تار به صورت یکی در میان از سوراخ های ورد ، میل میلک و شانه دستگاه عبور داده شده و بر روی پیش نورد و سپس نورد که در طرفین دستگاه قرار گرفته محکم می شود.

دستگاه های بافندگی سنتی در اکثر مناطق روستایی ایران از جمله روستاهای مازندران و سمنان دو وردی یا چهار وردی است و ترتیب عبور نخ های تار از سوراخ های میل میلک اینگونه است که نخ های فرد مثلا تار اول، سوم، پنجم و غیره در سوراخ های میل میلک لنگه ورد اول و نخ های زوج مثلا تار دوم، چهارم، ششم و غیره از سوراخ های لنگه ورد دوم و همچنین شانه عبور داده می شود.

حال در اثر بالا کشیدن لنگه ورد اول، تمام نخ های فرد بالا رفته و نخ های زوج پایین می آید و ما بین آنها دهنه ای ایجاد می شود که ماکوی حامل نخ پود (معمولا از پشم یا کرک است) از وسط آن عبور می نماید و این عمل در مرحله دوم بدین ترتیب تکرار می شود که لنگه ورد دوم بالا رفته و لنگه ورد اول پایین می آید و باز با ایجاد دهنه ای ماکوی حامل نخ پود، از دهنه عبور می نماید که پس از قرار گرفتن نخ پود، شانه یا دفتین با ضربه ای مناسب، پود آخری را کنار پودهای دیگر قرار می دهد و با تکرار این عملیات، پارچه بافته می شود.

تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منبع

ايران آنتيک / www.iranantiq.com

کوتاه درباره ما
ایران آنتیک ، حامی فرهنگ و هنر
اینجا فروشگاه آنلاین محصولات کلکسیونی ، اشیاء قدیمی ، آنتیک و صنایع دستی معاصر ایران است. «ایران آنتیک» در حقیقت علامت تجاری این واحد صنفی می باشد. و شما در حال مشاهده وبسایت راهنمای قیمت و مرجع خرید آنلاین سکه پهلوی و قاجاری ، اسکناس پهلوی و قاجاری ، مدال یادبود پهلوی و قاجاری ، صنایع دستی قدیمی ، کتاب تخصصی و راهنمای قیمت و غیره ... می‌باشید. تلاش ما در ایران آنتیک تامین محصولات کلکسیونی دارای اصالت ایرانی و خارجی و معرفی و فروش تخصصی آن به مجموعه داران کشور در این وب‌سایت است. و همچنین تهیه تخصصی گلچینی از بهترین لوازم آنتیک و اشیاء قدیمی (برندهای قدیمی کارخانه ای) بر مبنای تعریف درست آنتیک و همچنین صنایع دستی نفیس هنرمندان ایرانی است. گلچینی که باعث برانگیختگی حس نوستالژی در بین علاقمندان خواهد شد. اما در اینجا بطور مرجع گونه به وجه کلکسیونی و مجموعه داری ایران نظیر سکه ایرانی ، مدال یادبود ، اسکناس ایرانی ، تمبر قدیمی و غیره که بسیار جامع و متنوع‌اند می‌پردازیم. در ایران آنتیک جهت شناساندن فرهنگ و هنر به علاقمندان صنایع دستی ، تلاش شده با جذب افراد کارشناس اقدام به تولید مقالات اختصاصی و ارزنده نماییم تا دست ساخته های اصیل ایرانی مانند قلم زنی ، فیروزه کوبی ، میناکاری ، خاتم کاری ، رودوزی ها و بسیاری دیگر را به علاقمندان بشناسانیم. شما از طریق منوی سایت میتوانید دسته بندی ها را مشاهده و به انبوهی از اشیاء قدیمی و کلکسیونی مانند سکه قدیمی ، اسکناس قدیمی ، سکه طلا ، سکه نقره ، سکه یادبود ، مدال یادبود دوره پهلوی ، سکه شاهی ، سکه قاجاری ، اسکناس شاهی و...، کتاب راهنما و لوازم جانبی تخصصی ، و... دسترسی داشته باشید. ایران آنتیک ، نشانه اطمینان شماست. اطلاعات بیشتر...