خوس دوزی

« خوس دوزی » یکی از انواع رودوزی های زیبا و سنتی ایران می باشد. نوع نخی که در این دوخت به کار می رود ، نخ نقده طلایی یا نقره ای است که به آن نخ خوس می گویند ؛ ابتدا آن را می بافند و سپس بر روی پارچه مورد نظر که معمولا دمپای شلوار زنان می باشد آن را می دوزند ؛  از این رو به این دوخت زیبا «خوس دوزی» گفته می شود.

برای آگاهی بیشتر از شیوه بافت آن به مقاله شک بافی در بخش نساجی سنتی مراجعه فرمایید.

شلوار زنانه خوس دوزی شده

تاریخچه

از قدمت و تاریخچه این دوخت اطلاع چندانی در دسترس نیست و فقط می توان گفت که در زمان صفویان در شهرهای بندرعباس و بلوچستان بسیار رونق داشته و بعد از این دوران نیز به جالب ترین وجه نمود پیدا کرد.

نقوش

ستارگان 6 پر ، 8 پر و یا 12 پر از رایج ترین نقوش در خوس دوزی می باشند.

شیوه دوخت

در این رودوزی با توجه به ساده بودن طرح ها ، دیگر احتیاجی به طراحی و نقش اندازی بر روی پارچه نیست. برای شروع نخ نقده را به انتهای سوزن نخ کرده ای قلاب می کنند و سپس طرح مورد نظر را بر روی پارچه توری می دوزند. در این دوخت پشت و روی پارچه معولا یکنواخت بوده و از تلالو خاصی برخوردار است.

موارد مصرف

از خوس دوزی برای تزئین پرده های توری ، رو سرویس های توری ، چادرهای توری ، لباس های محلی ، روسری ، رومیزی ، روتختی و ... استفاده می کنند.

مراکز تولید

استان کردستان ، هرمزگان ، سیستان و بلوچستان

تحقیق و گردآوری:

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منابع

• دايره المعارف هنر های صنايع دستی و حرف مربوط به آن / سيد ابوالقاسم سيد صدر / انتشارات سيمای دانش / چاپ دوم / سال 1388