کمند

کمند

کمند جدولی است که با فاصله زیاد از جدول اصلی رسم می شود. در بسیاری مواقع ، حاشیه سفید کاغذ توسط کمند به دو بخش تقسیم بندی می گردید. کمند معمولا با یک یا دو خط رنگی و با فاصله مناسب به جز سمت عطف پیرامون جدول اصلی (متن) رسم می شد و فضای حاصل شده از رسم کمند برای منظور های مختلفی چون خط نویسی ، تذهیب و تشعیر مورد استفاده قرار می گرفت. در یک تعریف کلی می توان چنین گفت که جدول ، نوشته ها و متن یک صفحه را احاطه کرده و کمند ، نوشته ها ، جداول و حواشی دو صفحه مقابل یکدیگر را احاطه می کند.

معمولا صفحاتی که جدول و کمند هر دو را دارند کمند در سه طرف صفحه است و طرف محدود به عطف بدون خط می باشد. در برخی نسخه ها برای تفنن بیشتر حتی دو کمند می سازند.
برای رسم کمند در ابتدا از مرکب مشکی استفاده می شد ، اما بعد ها از خطوط زرین یا الوان با تحریر مشکی در طرفین آن نیز استفاده می کردند. بیشتر نسخه های دوره سوم و چهارم نسخه نویسی دارای کمند هستند.