ترنج

ترنج

نقشی است تذهیب کاری شده و گاهی مرصع که در پشت صفحه اول بعضی از نسخه ها کشیده می شد و معمولا داخل و اطراف آن ، عنوان کتاب با زر و سفیداب نوشته می شد. بعضی هم داخل آن را با نقوش اسلیمی یا تصویر حیوان یا خطوط رقاع ، نسخ و نستعلیق می آراستند.
در حاشیه ترنج ، فهرست و خلاصه مطلب کتاب نوشته می شد. ترنج های حاوی عنوان از دوره مغول رواج پیدا کرد و در دوره تیموری بود که نیم ترنج و سرترنج نیز رایج شد.

نیم ترنج

دو ترنج کوچک است که در بالا و پایین ترنج اصلی و متصل به آن به طور افقی رسم می شود.

سر ترنج

دو ترنج نیمه است که در بالا و پایین صفحه ای که ترنج و نیم ترنج در آن است مجزا از آن ها نقش شده است. یک صفحه می تواند فقط ترنج یا با سرترنج یا نیم ترنج یا هر سه را داشته باشد. گاهی وسط سر ترنج را با نقوش می آراستند. اگر روی جلد بود نام صحاف را در وسط آن درج می کردند و اگر در صفحه اول نسخه بود نام کتاب را داخل آن می نوشتند.