چوب سرو
سرو
از درختان سوزنی برگ است که خزان پذیر نیست. البته گونه ای از سرو به نام «سرو مرداب» وجود دارد که خزان پذیر است (این گونه بومی ایران نیست).
با این که این درخت ، در برابر خشکی مقاوم است اما کم آبی باعث تراکم برگ های آن شده و ظاهر زیبای آن را تحت تاثیر قرار می دهد. در این شرایط سرو ریشه دوانده تا آب مورد نیاز خود را تامین کند. به همین سبب اگر سروی در کنار یک ساختمان دچار کم آبی شود از آب مناطق اطرافش استفاده می کند و با این کار باعث خشک شدن خاک منطقه و در نتیجه فرو نشست ساختمان می شود. به این دلیل فاصله مجاز کاشت یک سرو از ساختمان در حدود بیست متر تعیین شده است.
سرو یکی از مقاوم ترین درخت ها می باشد و در مقابل شدیدترین طوفان ها ایستادگی می کند. به همین جهت نمادی از استقامت و ایستادگی می باشد.
درخت سرو از دیر باز علامت و نشانه ایران باستان بوده است و نقش آن بوفور در نقوش تخت جمشید یافت می شو ؛ همچنین در قالی ها و سایر هنرهای ایران نیز نقش سرو بسیار دیده می شود. همچنین نمادی برای قد و بالای مطلوب معشوق است چنانچه حافظ و سعدی در اشعار خود از این نماد بسیار بهره بردند.
سرو چمان من چرا میل چمن نمیکند همدم گل نمیشود یاد سمن نمیکند«حافظ»
این درخت در معماری نیز بسیار پرکاربرد است. شکل ظاهری پیکان مانند این درخت نگاه را به سمت بالا سوق می دهد به همین جهت جلوی درب ورودی ساختمان های بلند برج ها کاشته می شود تا در اصطلاح تاکید بر عظمت و بلندی ساختمان داشته باشد.
رویشگاه های طبیعی درخت زیبای سرو سواحل دریای مدیترانه ، ترکیه و ایران است که تنه آن تا 10 متر بلندی و قطرش به 80 سانتیمتر می رسد.
برگ درخت سرو
اغلب این درخت زیبا با درخت کاج به اشتباه گرفته می شود و یا این که هر دو را به یک نام می خوانند و تفاوتی میان این دو درخت قایل نیستند ؛ در صورتی که این دو فقط از لحاظ ظاهری شبیه به هم بوده و در کل با هم متفاوتند. برای آشنایی بیشتر با تفاوت این دو به مقاله چوب کاج مراجعه فرمایید.
این درخت دارای گونه های متنوعی است که در اینجا به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم :
- سروناز یا سرومعمولی ( C.sempervirens var.Cereiformis )
مشخصه اصلی آن ، این است که شاخه ها با زاویه 80 الی 100 درجه از تنه اصلی قرار می گیرند و تاج آن به شکل مخروطی است که سر آن رو به بالاست. چوب آن دارای کیفیت بالایی می باشد و از آن در نجاری ، ساختمان سازی ، سقف کوبی ، قفسه های چوبی مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا در شمال ایران کاشته می شود.
- سرو زربین ( C.sempervirens var.Horizontalis )
ارتفاع این گونه معمولا به 10 الی 15 متر می رسد. شاخه های آن معمولا کوتاه است و از پایین تا بالا به موازات تنه اصلی می باشد.
- سرو شیراز ( C.sempervirens var.Fastigiata )
مخروطی شکل ، نوک تیز و بلند و باریک است که تا سطح زمین از برگ های متراکم به رنگ سبز تیره پوشیده شده است. تنه ای باریک به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری با شاخه های بسیار متراکم دارد.
- سرو نقره ای یا سرو سیمین ( Cupressus arizonica )
از مقاوم ترین گونه های سوزنی برگ در جهان است و زیستگاه طبیعی آن کوه های خشک و صخره ای ایالت آریزونای آمریکا می باشد.
- سرو دارتالاب ( Taxodium disticum )
همانطور که پیشتر اشاره شد سرو مرداب یا دار تالاب از گونه خزانکننده سرو است که بومی مناطق جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا است و به صورت طبیعی در کرانههای خلیج مکزیک و اقیانوس اطلس می روید. این درخت در رویشگاههای طبیعی خود با تنه ای صاف و مستقیم به قطر 1 تا 1.7 متر و به ارتفاع 40 متر مشاهده شده است. برگ های این درخت در فصل رشد به رنگ سبز و در فصل سرد به رنگ شرابی در آمده و خزان می کنند.
به طور کلی رنگ چوب درخت سرو ، زرد و طلایی تا زرد مایل به قهوه ای بوده ولی چوب پاییزه آن کمی تیره تر است.
سرو دارای چوبی است بسیار کندرشد ، همگن و معطر با بوی بسیار تند ، سبک ، نرم و همگن که رویهی آن صاف ، صیقلی و تمیز در می آید.
مقاومت این چوب در برابر حشرات ، قارچ ها و موریانه ها بسیار زیاد است ؛ برای خراطی و پرداخت بسیار مناسب بوده و محکم و بادوام است. همچنین از آن برای دکوراسیون ، نماسازی ساختمان ها به ویژه در شمال ایران برای نجاری و کارهای خراطی استفاده می کنند.