مُغار و اسکنه

مُغار

مغار ابزاری تیز و برنده است که برای کنده کاری و تراشیدن چوب مورد استفاده قرار می ‌گیرد و از یک تیغه فولادی و یک دسته از جنس چوب یا پلاستیک تشکیل می شود. مغارها در پهناهای‌ مختلفی تهیه می شوند. معمولا تیغه‌ مغار دارای پهنای 2 تا 50 میلیمتر است و برای هر میز کار حدود شش عدد مغار به عرض 6 ، 8 ،  12، 16، 20 ، 24 میلیمتر مورد نیاز است.

انواع مغار

مغار تخت : لبه آن کاملا تخت ، یک سمت پخ و سمت دیگر دارای زاویه می باشد و از آن برای انداختن خط های صاف و برداشتن بار زیادی زمینه استفاده می کنند.

مغار نیم باز : دارای لبه ای با انحنای ملایم است و از آن برای برداشتن بار کمی از روی چوب و فرم دهی های ملایم استفاده می کنند.

مغار گلویی یا گیلویی : این مغار کمی شبیه به مغار نیم باز بوده اما دهانه آن دارای خمش بیشتر است و به شکل نیم دایره می باشد و از آن برای برداشتن بار عمیق تر از سطح چوب استفاده می کنند.

مغار شفره : دارای دهانه ای به شکل ۷ می باشد و از آن برای خط انداختن و جدا کردن لبه دو سطح از هم و … استفاده می شود.

مغارهای قاشقی : قسمت گلوی این نوع مغار ها دارای انحنای زیاد می باشد.

مغارهای خم : گلوی آن ها خمیدگی زیادی داشته و کاملا به صورت کج یا خم می باشد.

مغارهای چاقویی : این مغارهای دسته های چوبی و کوتاه لبه هایی به شکل انواع چاقو دارند که در فرم های مختلف برای تراشیدن و منبت کاری های بسیار ریز و ظریف کاری ها و تراشیدن دسته قاشق و … استفاده می شود.

مغار نیم گرد : این مغار دارای پهنای 4 تا 40 میلیمتر است و از آن برای جدا کردن قطعات قوس دار و در آوردن قسمت های گرد استفاده می کنند.

اسکنه

اسکنه ابزاری شبیه مغار اما قوی تر از آن است که جهت خارج کردن و شکاف دادن قسمت هایی از چوب در ساخت اتصالات ، به ویژه کندن کام و در آوردن فاق به کار برده می شود. به دلیل این که اسکنه هنگام کندن برای خارج نمودن قطعات جدا شده مانند اهرم به کار می رود ؛ لذا باید نیروی مقاومت زیادتری نسبت به مغار داشته باشد، به همین جهت لبه برنده‌ی اسکنه و پَخ آن به سمت باریک قرار گرفته است. یعنی قطر تیغه چند برابر مغار است. اسکنه معمولا به پهنای 4 ، 5 ، 6 ، 8 ، 10 ، 12 ، 13 ، 16 میلیمتر ساخته می شود.

دسته‌ مغار و اسکنه معمولا از چوب محکم و به شکل‌ های مختلف ساخته می شود. شکل دسته مغار و اسکنه باید طوری باشد که در دست راحت بوده و کار کردن با آن آسان باشد. موقع جاسازی مغار و اسکنه به دسته ، باید دقت شود تا محور دسته کاملا با محور تیغه منطبق باشد ؛ یعنی تیغه کاملا راست و در وسط دسته قرار گیرد. همچنین از آنجا که بر اثر ضربه‌ چکش به انتهای دسته ممکن است چوب از هم متلاشی شود، برای جلوگیری از این کار، حلقه ای فلزی به ابتدا و انتهای دسته سوار می کنند.

برای خالی کردن فواصل دم چلچله و سوراخ جای زبانه و همچنین برای جا سازی کردن یراق ‌ها از مغار و اسکنه استفاده می شود. همه‌ مغارها و اسکنه ‌ها از قطعه ای فلز که دارای پَخ و لبه‌ برنده و گاه گرفتگی و انتهای کشیده است، تشکیل شده اند. گرفتگی به منظور جلوگیری از فرو رفتن بیش از اندازه‌ مغار یا اسکنه در دسته است و انتهای کشیده برای داخل کردن آن در دسته‌ چوبی است. برای اینکه موقع در آوردن شکاف دم چلچله یا اتصال های فرنگ ، گوشه‌ کار تمیز درآید ، طرفین مغارهای نجاری را پَخ می زنند. بر اثر این پَخ مغار سبک تر و خوش دست تر می شود.