پدیده چند رنگی یا پلئوکروییزم

پدیده چند رنگی یا پلئوکروییزم (Pleochroism)

بعضی از نگین های جواهر ، در جهات مختلف ، در رنگ های متفاوتی مشاهده می شوند و یا همان رنگ ، در جهات مختلف کریستالوگرافی تیره تر یا روشن تر به نظر می رسد. به این پدیده چند رنگی یا پلئوکروییزم می گویند. به عنوان مثال این پدیده در یاقوت کبود (سافایر) باعث می شود که رنگ های آبی ، آبی پر رنگ ، انواع زرد ، انواع سبز ، انواع سرخ ، ارغوانی و ارغوانی مایل به قرمز مشاهده شود. 
علت این امر تراکم نابرابر مولکول ها در جهات مختلف کریستالوگرافی است که قدرت متفاوت جذب نور کریستال را سبب می شوند.

بلورهایی که در سیستم مکعبی یا ایزومتریک متبلور می شوند به دلیل یکسان بودن تراکم مولکولی در جهات مختلف در ساختار داخلی آن فاقد این پدیده می باشند. این پدیده در سیستم های شش گوشه یا هگزاگونال ، چهار گوشه یا تتراگونال و سه گوشه یا تری گونال به (Dichroism) مشاهده می شود که به دو رنگی موسوم است. در سیستم های اورتورومبیک یا لوزی قائم الزاویه ، منوکلینیک یا لوزی تک شیبی و تری کلینیک یا کج وجهی ، در هر سه جهت کریستالوگرافی ممکن است این پدیده قابل رویت باشد که به سه رنگی (Trichroism) موسوم می باشد. 
این پدیده بر اساس ترکیب شیمیایی و انواع عناصر جایگزین شده در شبکه مولکولی می تواند به نظر ضعیف یا فقط قابل رویت و یا بسیار مشخص و واضح باشد. 
در هنگام تراش جواهرات بایستی به ویژگی این پدیده توجه داشت تا بتوان از زیبایی رنگ کانی جواهر بهترین برداشت را نمود.