تاشیسم

تاشیسم (Tachisme) : لکه گذاری

La Tache در زبان فرانسوی به معنی لکه ای دارای رنگ محو می باشد. «Tachisme / تاشیسم» اصطلاحی است که میشل تاپیه منتقد فرانسوی برای توصیف سبکی در نقاشی که مشخصه آن لکه ها و پاشش نامنظم رنگ بود ابداع کرد. این شیوه طی دهه های 1940 و 1950 رایج بود. در فرانسه اصطلاح تاشیسم به نقاشی توام با حرکت بدنی اطلاق می شود به نحوی که حرکت با عمل مهم تر از اسلوب طراحی باشد. 
گاهی اصطلاح انتزاع تغزلی و هنر غیر فرمی نیز به عنوان مترادفی برای تاشیسم به کار برده می شوند.

در سبک تاشیسم سطوح و خطوط روی بوم بدون استفاده از ترکیب از پیش تعیین شده و یا طرح مقدماتی نقاشی می شود. در یک تعریف واضح تر می توان چنین گفت که تاشیسم عمدتا برای پدید آوردن جلوه های اتفاقی رنگ فارغ از قصد بازنمایی و بدون تاکید بر فرم به کار گرفته شده است. نمونه بارز این سبک در آثار سم فرنسیس دیده می شود.

اثری از سم فرنسیس در سبک تاشیسم

تاپیه در کتابش تحت عنوان هنر بیگانه (Vn Art Autre 1952) تاشیسم را هنر بیگانه خواند. در سال 1953 میلادی ژان آتلان دیدگاه صریح و روشنی از فلسفه نهان در پشت آن ارائه داد: «من معتقدم منبع مشترکی برای نقاش و رقصنده وجود دارد ، این منبع مشترک حالت خاصی از ریتم های زندگی است. از نظر من یک تصویر نمی تواند حاصل یک ایده از پیش ادراک شده باشد؛ پس نقش تصادف در آن بسیار حائز اهمیت بوده در واقع همان نقش تصادف است که در نهایت نقش تعیین کنند و قطعی در خلق اثر هنری ایفا می کند. باید دانست  در آغاز یک ریتم وجود دارد که می خواهد خود را رها و آشکار سازد ، ادراک این ریتم اصل اساسی است که کیفیت حیاتی اثر هنری بر بسط و گسترش آن متکی است.»

در این سبک ، بوم نقاش عرصه ای برای بیان احساسات ناخودآگاه و ایده ها گردید. به طور حتم ، فقدان محتوای آشکار در این نقاشی ها مانعی بوجود آورد تا ناظرین عادات ادراکی را به مبارزه بطلبند و خود را رها سازند تا بتوانند به گونه ای خیالی به دنیای هنرمند داخل شوند.
نقاشی های سبک تاشیسم موقرتر و آرام تر از آثار اکسپرسیونیسم انتزاعی امریکایی جلوه می کنند.

اولین هنرمندی که در این روش به نقاشی پرداخت «وُلز/ Wols» بود که در سن 32 سالگی نقاشی های بی سابقه ای را در نمایشگاه وین سال 1945 م. عرضه کرد. «فوتریه» و «ژرژ ماتیو» از دیگر نقاشان پیشروی این سبک بودند. بومیستر ، گوتز ، نای و شوماخر از هنرمندان صاحب نام تاشیسم در آلمان بودند.

پرنده ، وُلز ، رنگ روغن روی بوم ، 65.5 × 92 سانتی متر ، 1949 م. ، تگزاس

ماتیو در توصیف تاشیسم و وُلز چنین گفته است : «چهل شاهکار ، همه ویرانگر ، برهم زننده و امیدوار به آینده. یک اتفاق ، از هنگامی که مطمئنا از مهم ترین کارهای ون گوگ ارائه شده است. ولز همه چیز را ویران کرد و پس از وی همه چیز دوباره آغاز شد. در ابتدا ولز شیوه ای را در یک راه ناگزیر و شکست ناپذیر  و درخشان استفاده کرد و به اوج رسید.» 

اثری از ژرژ ماتیو در سبک تاشیسم

اثری از امیل شوماخر در سبک تاشیسم

اثری از ارنست ویلهلم نای در سبک تاشیسم