شیرازه فرش

شیرازه

شیرازه عبارت است از 3 الی 5 تار همرنگ در کناره فرش که دور 2 الی 6 عدد چله کنار فرش پیچیده می شود.

شیرازه در فرش 3 نقش را بر عهده دارد :

1. مهار تارهای کناری چله و جلوگیری از بهم پاشیدگی تارهای کناره های عرضی
2. نظم و ظرافت بخشیدن به کناره های فرش
3. پوشاندن سر پودهای کنار فرش

به عبارتی شیرازه در عرض فرش همان نقشی را دارد که گلیم بافی و زنجیره بافی در طول فرش به عهده دارند و آن استحکام بخشیدن چله ها در عرض می باشد ؛ یا به عبارتی باعث استحکام سمت راست و سمت چپ فرش می گردد.
بعد از بافت هر رج باید شیرازه یا کناره پیچ نیز به موازات قالی بافته شود. برای اتصال تارهای شیرازه به تارهای اصلی، پود ضخیم را پس از هر رج به دور تارهای شیرازه می پیچند و دوباره به داخل فرش وارد می کنند و در پودکشی رج بعد استفاده می کنند.

انواع شیرازه

• شیرازه متصل

چند رشته نخ خامه همرنگ با ساده بافی و متن اصلی قالی ، به هم تابیده و به صورت گلوله کوچکی در می آورند. (یک گلوله برای شیرازه سمت راست و یک گلوله برای شیرازه سمت چپ). سر نخ گلوله را به ۳ یا ۵ رشته تار (برحسب اندازه و ظرافت قالی) که از قبل در مرحله چله کشی برای شیرازه بافی در طرفین چله ها در نظر گرفته شده است گره می زنند. پس از هر نوبت پود دادن (ضخیم و نازک) گلوله را از تارهای شیرازه عبور داده و همراه سر پودها به صورت لوله ای یا حصیری پیچانده و محکم می کشند. این کار را در تمام رج ها تکرار می کنند.

انواع شیرازه بافی متصل عبارتند از : شیرازه متوازی ، شیرازه متخاصم ، شیرازه متضاد ، شیرازه متقاطع و شیرازه حصیری یا چند ردیفه که به صورت نوار باریک در کناره‌های قالی (قالی‌های عشایری) بافته می شود.

• شیرازه منفصل

پس از اتمام قالی ، شیرازه بافی جداگانه انجام می شود. به این ترتیب که سر پودها بعد از هر رج بافت از دور چله های شیرازه طرفین قالی گذشته و به داخل قالی بر می گردد. بعد از تکرار چندین رج حدود ۵ سانتیمتر سر یکی از پودها را به دور راست رو یا تسمه پیچیده و به داخل قالی بر می گردانند و این کار در تمام طول بافت قالی تکرار می شود. بعد از بافت کامل قالی سر پودهایی را که به راست روها و یا تسمه های طرفین بسته شده می برند و شیرازه مناسب با متن و ظرافت قالی جداگانه تهیه و به وسیله سوزن به کناره های قالی می دوزند.