سختی

سختی (Hardness)

به مقاومتی که کانی هنگام خراش دادن ، بریدن یا تراش دادن آن با جسم سخت تر از خود نشان می دهد « سختی » می گویند. در گذشته ساده ترین و مطمئن ترین راه برای تشخیص کانی های جواهر از یکدیگر ، خراش دادن آن ها با جسمی سخت بود. امروزه از این روش به ندرت استفاده می شود زیرا ممکن است نگین جواهر آسیب ببیند. 

«فریدریک مو/ Friedrick Moh» ، کانی شناس اتریشی که امتحان سختی کانی ها را بوسیله خراش دادن ابداع نمود، سختی کانی را مقاومت آن در مقابل جسم نوک تیز خراش دهنده توصیف کرد.
او برای این کار ، ده نوع کانی طبیعی (تالک ، ژیپس ، کلسیت ، فلوئوریت ، آپاتیت ، ارتوز ، کوارتز ، توپاز ، کرندوم ، الماس) را که دارای سختی متفاوتی بودند انتخاب و آن ها را بر حسب سختی شان طبقه بندی و از 1 تا 10 شماره گذاری کرد. در این طبقه بندی هر کانی ، کانی قبلی را خراش داده و به وسیله کانی بالاتر در درجه سختی ، خراش داده می شد. دو کانی که دارای سختی یکسان بودند نمی توانستند یکدیگر را خراش دهند. کانی هایی که در این جدول در درجات 1 و 2 قرار گرفته اند بسیار نرم ، و آن هایی که از 3 تا 6 هستند دارای سختی متوسط و آن دسته که از سختی 6 بالاترند سخت محسوب می شوند. کانی هایی که در این جدول درجه سختی 8 تا 10 دارند به کانی های جواهر بسیار سخت معروفند. در این مقیاس «تالک» با درجه سختی 1 به عنوان نرم ترین کانی ، و «الماس» با درجه سختی 10 یه عنوان سخت ترین کانی معرفی شده است. 
با استفاده از جدول سختی مو ، سختی هر نگین جواهر را می توان مشخص نمود.