کانی های رسوبی

کانی های رسوبی

کانی های رسوبی از تخریب سنگ های آذرین ، دگرگون شده و رسوبی که توسط آب های جاری به حوضه های رسوب گذاری حمل و در دریاچه ها یا دریاها ته نشین می شوند ؛ حاصل می گردد. بسیاری از کانی ها ابتدا در آب ها به حالت محلول در می آیند و سپس در اثر تبخیر و یا واکنش های شیمیایی در دریاچه ها و دریاها ، کانی های رسوبی را پدید می آورند. بنابراین در سنگ های رسوبی بسیاری از کانی های سازنده سنگ های آذرین و دگرگون شده را می توان یافت.

از کانی های مهم رسوبی می توان به کربنات ها ، کلرید ها و برخی از سولفات ها اشاره کرد.

• کانی های رسی

فراوان ترین نوع کانی های رسوبی می باشند. از تجزیه شیمیایی پاره ای از سیلیکات ها در اثر هوازدگی شیمیایی به وجود می آیند. این کانی ها همراه با مواد آلی گیاهی و جانوری و پاره ای از باکتری ها ، خارجی ترین قشر پوسته زمین یعنی خاک را بوجود می آورند. بسیار دانه ریزند و مانند میکاها ساختمان ورقه ای دارند. « کائولن » از کانی های رسی می باشد که از تجزیه فلدسپات ها به وجود می آیند و در صنعت کاشی سازی و چینی سازی کاربرد بسیار زیادی دارند.

• کربنات ها

از کربنات ها ، می توان به کانی های کلسیت و دولومیت اشاره کرد. دولومیت از بسیاری جهات شبیه کلسیت است و تنها راه تشخیص این دو ، اسید کلریدریک است که با آن ، کلسیت به سرعت می جوشد و تنها پودر دولومیت است که با این اسید واکنش می دهد.

دولومیت

• کلرید ها و سولفات ها

کلرید ها و سولفات ها بر اثر تخریب آب دریا یا دریاچه ها در حوضه های رسوبی بسته ، املاح آن ها به صورت لایه هایی ته نشین می شود و رسوبات تبخیری یا شیمیایی بوجود می آید و می توان گفت آن دسته از نمک هایی هستند که در دریاچه های نواحی گرم زمین مانند نواحی مرکزی و جنوبی ایران رسوب می کنند و شامل کلرید کلسیم (هالیت) ، سولفات سدیم و سولفات کلسیم می باشد. هالیت از مهم ترین و فراوان ترین رسوبات شیمیایی است که از تبخیر آب به وجود می آید.
سولفات ها نیز معمولا همراه با کلرید ها در رسوبات تبخیری یافت می شوند. مهم ترین آن ها « آنیدریت » است که سولفات کلسیم بدون آب می باشد و بلور هایی به شکل قوطی کبریت دارد. نوع آبدار آن « ژیپس » یا سنگ گچ نامیده می شود که در اکثر نواحی ایران یافت می شود. ژیپس با ناخن به آسانی خط بر می دارد و بلور های آن نیز به آسانی ورقه ورقه می شوند.