مُرَکب و دوات

مرکب و دوات (Ink &inkwell)

ماده اصلی رنگ دهنده در مرکب « دوده » است. پس از ترکیب آن با مواد دیگری همچون صمغ عربی ، زاج و مازو که برای چسبندگی رنگ‌ دانه‌ها و قوام یافتن مرکب به دوده اضافه می شود آن را بخوبی ساییده ، صاف کرده و مورد استفاده قرار می دهند.
برای خوشنویسی مرکب آماده شده را همراه با لیقه (نخ ابریشمی) در ظرفی به نام « دوات » می ریزند. برای آماده ساختن لیقه ، قدری آن را می جوشانیم تا آهار آن از بین برود ؛ سپس آن را داخل دوات گذاشته و مرکب را به آن اضافه می کنیم مقدار لیقه باید به اندازه ای باشد که در دوات به راحتی بچرخد و میزان مرکب نیز باید تا حدی باشد که اگر دوات را کج کنیم نریزد!

برای کتابت از مرکب غلیظ تر و برای قلم های درشت و جلی از مرکب های کمی رقیق تر استفاده می شود.

دوات بهتر است از جنس شیشه با دهانه ای به قطر متوسط دو تا سه سانتیمتر باشد.
اگر قطر دهانه دوات بیش از حد زیاد باشد ، مرکب زود خشک خواهد شد و هم اینکه گرد و غبار آن را آلوده می سازد. چنانچه دهانه آن تنگتر از حد معمول باشد هنگام استفاده باعث لطمه دیدن دَمِ قلم به علت برخورد با دهانه دوات می شود و مرکب به اندازه به قلم نمی رسد.