ساعت پاندولی

در قرن 16 میلادی بود که گالیله کشف کرد همیشه مدت زمان ثابتی طول می کشد تا پاندولی با طول معین ، یک دور نوسان خود را کامل کند و این امر باعث تحولی مهم در ساخت ساعت شد ؛ چرا که « کریستیان هویگنس / Christiaan Huygens » با استفاده از این کشف به قوانین آونگ ساده پی برد و در اواخر سال 1656 میلادی ساعت پاندولی را اختراع کرد و در سال 1657 میلادی بود که اولین ساعت پاندولی خود را در لاهه ساخت ، اما این ایده در انگلستان مورد استفاده قرار گرفت.

اولین ساعت پاندولی ساخته شده توسط کریستیان هویگنس

ساعت ایستاده / Floor Clock در سال 71-1670 میلادی توسط ویلیام کلمنت ساخته شد. کلمنت دو میله باریک را برای دقت بیشتر هر نوسان در ثانیه در کنار پاندول اضافه کرد. در همین دوران بود که با استفاده از چوب و میناکاری و سرامیک نقاشی شده با دست ، به تزئین قاب ساعت ها پرداخته شد. در طول قرون 18 و 19 میلادی این ساعت ها در خانه ها ، کارخانه ها ، دفاتر ، ایستگاه های راه آهن مورد استفاده قرار می گرفتند.
تا قرن 19 ساعت ها به طور دست ساز ساخته می شدند و بسیار گران بودند ؛ تزئینات فاخر ساعت های این دوره نمادی از میزان وضعیت مالی ثروتمندان بوده است. در قرن 19 کارخانه تولید قطعات ساعت به تدریج ساعت های آونگ دار با قیمت مناسب برای طبقه متوسط جامعه تولید کرد.

ساعت ایستاده

یکی از دقیق ترین ساعت های پاندولی توسط « ادوارد.ت. هال /  Edward T. Hall » در دهه 1990 ساخته شد که در سال 2003 به موزه ملی ساعت پنسیلوانیا در آمریکا اهدا گشت.

ساعت پاندولی باید در مکان ثابت قرار گیرد تا به درستی کار کند زیرا هرگونه حرکتی ممکن است حرکت پاندول را تحت تاثیر قرار دهد و باعث اشتباه شود.

اما تغییرات دما ، بزرگترین عامل ایجاد خطا در ساعت های پاندولی می باشد. افزایش دما موجب افزایش طول آونگ شده و باعث ایجاد خطا در زمان می گردد. در بسیاری از ساعت های با کیفیت قدیمی از پاندول های چوبی استفاده می کردند تا میزان خطا کاهش یابد ؛ زیرا چوب کمتر از فلز در اثر گرما گسترش می یابد.
برای جلوگیری از ایجاد این خطا ، در سال 1721 م. پاندولی جیوه ای توسط « جورج گراهام / George Graham » ساخته شد. در پاندول جیوه ای افزایش دما باعث می شود که جیوه در ظرف منبسط شده و سطح آن کمی در ظرف افزایش یابد. با استفاده از مقدار صحیح جیوه ، پاندول به رغم تغییرات دما پایدار باقی می ماند.

حدود سال 1900 م. ساعت های الکترومکانیکی در دفاتر ، مدارس و کارخانه مورد استفاده قرار گرفت. در این ساعت ها ، سولنوئید^[1]  به عنوان منبع انرژی  مورد استفاده قرار گرفت که نیروی مغناطیسی را به پاندول منتقل می کند.

ساخت ساعت های پاندولی باعث شد که سنجش زمان با دقت بیشتری انجام گیرد و ساعت به دقیقه ها و دقیقه ها به ثانیه ها تقسیم شدند. از سال 1656 تا 1930 میلادی ، ساعت های پاندولی دقیق ترین ساعت ها در جهان به شمار می آمدند تا این که در سال 1927 ساعت کوارتز اختراع شد.

امروزه دقیق ترین دستگاه های سنجش زمان ، ساعت های اتمی هستند که قادرند با دقت خارق العاده ای فاصله های زمانی را اندازه گیری کنند. عملکرد آن ها بر این واقعیت استوار است که اگر به بعضی اتم ها انرژی داده شود ، آن ها نوری از خود تابش می کنند که فرکانس آن ها بستگی کامل به نوع اتم دارد. معروف ترین این ساعت ها از نوع سزیم هستند که استاندارد جهانی بر اساس آن ها تنظیم می شود.

در دهه های 1930-1940 میلادی ساعت های پاندولی کاربرد خود را از دست داده ، جای خود را به ساعت های الکتریکی دادند و در حال حاضر صرفا جنبه تزئینی و آنتیک پیدا کردند.

مکانیسم ساعت های مکانیکی پاندولی:

تمام ساعت های مکانیکی دارای 5 مکانیسم می باشند ؛

• منبع قدرت : از وزنه به عنوان عامل ذخیره ساز انرژی استفاده می شود که با طناب یا زنجیر به فنر اصلی متصل می گردد.
• زنجیره چرخ دنده : این زنجیره سرعت قدرت را افزایش می دهد.
• چرخ دنگ^[2] : با زاویه ای که مماس با چرخ دنده ها دارد و با حرکت ضربه ای خود باعث حرکت یکنواخت و دقیق چرخ دنده ها شده وعامل و منبع صدای تیک تاک می باشد.
• پاندول
• عقربه ها

ساعت های پاندولی این ویژگی را داشتند که امکاناتی بر روی آن ها اضافه گردد ؛ مانند :

• زنگ هشدار دهنده : گذر زمان را در هر ساعت با به صدا در آمدن اطلاع می داد.
• تقویم : نمایشگر روز و تاریخ و بعضا ماه بودند.
• صفحه مدرجی با صورت ماه : معمولا تصویر نقاشی شده از ماه را در هنگام شب نمایش می داد.

ساعت های پاندولی بیشتر از آن که ابزاری برای سنجش زمان باشند ، نمادی برای  میزان ثروت و همچنین فرهنگ صاحبانشان بودند. این ساعت ها در سبک های سنتی خاص کشورها  و زمان های مختلف و همچنین استفاده مورد نظر تکامل یافتند. در اینجا به برخی از انواع مختلف ساعت های پاندولی اشاره می کنیم :

ساعت فاخته (ساعت کوکو)

این ساعت ها برای اولین بار در قرن 18 در منطقه جنگل سیاه در آلمان اختراع شد. در اواسط قرن هفدهم، مردم این منطقه شروع به ساخت ساعت های اولیه به تقلید از ساعت های وارداتی از بومن جمهوری چک کردند. براساس حکایت نقل شده ، ساعت کوکو برای اولین بار در دهه 1730 توسط فردی به نام  «فرانتس آنتون کترر/ Franz Anton Ketterer» اختراع شد. او ساعت ساز بود و در روستای شونوالد، در نزدیکی شهر تریبرگ اقامت داشت و با الهام از عناصر روستایی به ساخت ساعتی پرداخت با صدای پرنده ، ساعت را اعلام می کرد. در این ساعت دریچه ای تعبیه شده که مجسمه فاخته هر یک ساعت برای اعلام زمان از آن خارج شده و به تعداد ساعات سپری شده کوکو می کرد. ساعت های کوکو ، ساعت هایی محبوب در میان خانواده ها در سراسر دنیا بودند.

ساعت کوکو

ساعت فانوسی (Lantern clock)

ساعت های فانوسی از اولین نوع ساعت های مکانیکی در بریتانیا هستند.
دلیل این نام گذاری هنوز مشخص نیست، اما در این رابطه دو نظریه وجود دارد اول ظاهرآن است که شبیه فانوس های مستطیل شکلیست که بر دیوار می آویختند و دوم این که این نام از کلمه «latten» مشتق شده که به آلیاژهای مس یا برنجی برای ساخت این ساعت ها به کار می رفته ، اشاره دارد. این ساعت ها در قرن 16 و 17میلادی در میان خانواده های بریتانیایی بسیار پرطرفدار بودند.

ساعت فانوسی

ساعت براکت

ساخت این ساعت ها مربوط به قرون 17 و 18 میلادی می باشد. این ساعت ها معمولا همراه با یک قفسه تزئینی کوچک ساخته می شدند.

ساعت براکت

پانویس

1. سولنوئید : سیم پیچی به شکل استوانه برای ایجاد میدان مغناطیسی می باشد.

2. چرخ دنگ : ساز و کاریست که حرکت دورانی پیوسته را به حرکت گسسته تبدیل می کند.

تحقیق و گردآوری :

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منبع

ایران آنتیک / www.iranantiq.com