عبدالحمید دوم

«عبدالحمید دوم» ، سی و چهارمین سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی بود که پس از خلع برادرش مراد پنجم در تاریخ ۳۱ اوت 1876 میلادی در سن 34 سالگی به سلطنت رسید.
او که فرزند سلطان عبدالمجید و تیری مژگان بود در سال ۱۸۴۲ م. در کاخ توپقاپی استانبول به دنیا آمد. در سن هفت سالگی مادرش را از دست داد و توسط پرستو قادین مادرخوانده اش که عقیم هم بود بزرگ شد. وی از کودکی زبان های فارسی، عربی و فرانسوی را آموخت و همزمان به یادگیری موسیقی نیز پرداخت. او همانند عمویش عبدالعزیز به اپرا بسیار علاقمند بود و حتی چند قطعه اپرا نیز نوشته بود.

او 9 سال پیش از رسیدن به سلطنت با سلطان عبدالعزیز به اروپا سفر کرده بود و آشنایی کاملی با سیاست های آنجا داشت. در روز تاجگذاری او صدها هزار نفر برای دیدن او در کرانه های بوسفرو خلیج شاخ زرین تجمع کردند.

او همزمان با آغاز سلطنت خود با بسیاری از مشکلات داخلی و خارجی دست به گریبان بود. در دسامبر همان سال اول سطنتش، تحت فشار ممالک اروپایی مجبور به برقراری حکومت مشروطه و اعطای قانون اساسی شد ولی در ماه مارس 1877 م. آن را لغو کرد.

در آخرین روزهای سلطنت عبدالحمید دوم واقعه وحشتناک کشتار آدانا رخ داد. ارامنه ساکن آدانا یکی از ثروتمندترین اقلیت های ساکن در منطقه بودند و زندگی مرفه آن ها یکی از عوامل کشتارشان به دست طرفداران عبدالحمید بود. ناگفته نماند که در انقلاب 1908 که در راستای لغو مشروطه شکل گرفت اعضای حزب فدراسیون ارمنی در کنار انقلابیون جنگیده بودند و همین امر مسبب نفرت طرفداران عبدالحمید شد. در این واقعه به مدت دو روز 30 هزار ارمنی و 1300 آشوری قتل عام شدند.

فتوای برکناری سلطان عبدالحمید از جانب شیخ الاسلام عثمانی داده شد. او بعد از ۳۳ سال حکومت در تاریخ 27 آوریل 1909 م. از سلطنت خلع و به همراه سه همسر ، دو فرزند و 17 پیشخدمت به شهر تسالونیکی تبعید گردید. وی تا سال 1912 م.در این شهر اقامت داشت تا این که با نزدیک شدن ارتش یونان به این شهر به استانبول بازگشت. او در تاریخ 10 فوریه 1918 م. در سن 75 سالگی در کاخ بیگلربیگی واقع در استابول چشم از جهان فرو بست. بعد از او برادرش محمد رشیدالدین (محمد پنجم) به سلطنت رسید.

عبدالحمید دوم در طول سلطنتش خدمات فرهنگی و اقامات جالب توجهی را جامع عمل پوشانده بود. در دوران حکومت وی نشر و چاپ کتب و ورود کتاب‌ها و مجلات کاملا آزاد بود و فرهنگ رشد قابل توجهی داشت؛ و از این روی بهترین دوران خلافت عثمانی ها نام گرفت و زبان زد خاص و عام شد.

ترامواهای الکتریکی و اسبی و اسکله های منظم در شهرهای مختلف تاسیس گردید. خط تلگراف تا بصره و حجاز کشیده شد. خطوط راه آهن را توسعه یافت و راه آهن بین دمشق و مدینه نیزاحداث گردید. اتاق های تجارت، زراعت و صنایع نیز در سراسر کشور نیز افتتاح شد.
از دیگر اقدامات و خدمات او در طول دوران حکومتش احداث کلینیک حیدرپاشا، بیمارستان کودکان شیشلی، مرکز خیریه دارالعجزه ، تاسیس خانه سالمندان، دارالفنون، دارالنفوس عمومی و مدارس عالی می باشد.

سلطان عبدالحمید دوم ، سی و چهارمین سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی