فردریش ویلهلم چهارم

«فردریش ویلهلم چهارم / Friedrich Wilhelm IV» فرزند فردریش ویلهلم سوم و پرنسس «لوئیز / Louise» از «مکلنبورگ-استرلیتز / Mecklenburg-Strelitz» متولد 15 اکتبر 1795م. پس از درگذشت پدر و در تاریخ 7 ژوئن 1840 به مقام سلطنت در پروس رسید. وی که به عنوان پادشاهی رمانتیک بر تخت سلطنت لقب گرفت در سیاست بسیار محافظه کار بود و خط و مشی ای میانه رو در کاهش سانسور مطبوعات برگزید. او سعی بر آشتی با جمعیت کاتولیکی داشت که در دوران پدرش با بی مهری مواجه شده بودند.

با شروع انقلاب در ماه مارس 1848م. که بخشی از مجموعه حرکت های انقلابی در همین سال بود پادشاه ابتدا در جهت سرکوب آن حرکت کرد اما در 19 مارس تصمیم گرفت نیروهای سرکوب را فراخواند. وی دولت لیبرال و مجلس ملی تشکیل داد و دستوری مبنی بر اصلاح قانون اساسی صادر کرد. با این تصمیمات جایگاه وی امن شد و به سرعت ارتش را در دست گرفت و مجلس را منحل کرد. پارلمان فرانکفورت در 3 آپریل 1849م. تاج پادشاهی را به فردریش پیشنهاد داد اما او نپذیرفت. ریشه این عدم پذیرش را می توان در آرزو برای برقراری مجدد امپراتوری مقدس روم جست و جو کرد که متشکل از پادشاهی های کوچکتر تحت یک امپراتور کل بود. بنابراین فردریش فقط حاضر بود تاج پادشاهی را طبق آداب و رسوم سنتی امپراتوری سابق و پس از انتخاب توسط پادشاهان آلمان قبول کند. وی این طرز فکر خود را در نامه ای به خواهرش بیان کرد و گفت «قبل از بخشیدن چیزی باید مالک آن بود» و اعتقاد داشت که فقط یک اتحادیه منتخب از شاهزادگان، صلاحیت بخشیدن تاج امپراتوری به وی را داشت.

فردریش ویلهلم با مشاهده سیاست و رفتار دوگانه اتریش در قبال پروس که نقش پر رنگ تری در اتحاد آلمان داشت تصمیم بر تشکیل اتحادیه ای از ایالت های آلمانی به رهبری پروس و بدون حضور اتریش گرفت که ایالت های آلمان تحت اقتدار پروس متحد شوند و در یک چهارچوب سیاسی به هم بپیوندند. اما با توجه به مقاومت روسیه و اتریش این ایده به طور رسمی در 29 نوامبر 1850م. کنار گذاشته شد.

فردریش ویلهلم به جای بازگشت به حکومتی دیوان سالار و پس از انحلال مجلس ملی پروس قانون اساسی جدیدی ابلاغ کرد که پارلمان پروس از دو بخش مجلس عالی اشرافی و مجلس عوام تشکیل شود. اما مجلس عوام که از مالیات دهندگان تشکیل می شد در یک سیستم سه طبقه بر اساس مالیات پرداخت شده از حق رای واقعی بهره نمی برد. قانون اساسی جدید همچنین قدرت انتصاب همه وزرا را به پادشاه اختصاص می داد، مجالس رژیم های ایالتی را دوباره تاسیس می کرد و ارتش را کاملا تحت کنترل فردریش باقی می گذاشت. این حکومت نسبت به حکومت قبلی که تحت سلطنت فردریش ویلهلم سوم بود، لیبرال تر بود اما همچنان حکومتی خودکامه قلمداد می شد که پادشاه، اشراف و ارتش بیشترین قدرت را در آن داشتند. قوانین مذکور که تا انحلال پادشاهی پروس در سال 1918م. پابرجا ماند پادشاه را به شدت از چشم مردم انداخت. پادشاهی که تحت تاثیر تبلیغات محافظه کارانه مشاوران سیاسی و مذهبی خود قرار گرفته بود.

در 14 ژوئیه 1857م. فردریش ویلهلم چهارم دچار سکته مغزی شد که تا حدی وی را فلج و از لحاظ مغزی دچار آسیب کرد و باعث شد برادر وی ویلهلم یکم از 7 اکتبر 1858م. حکومت را به دست گیرد. اما سکته دوم پادشاه در 4 نوامبر 1860م. وی را از هوش برد تا در نهایت در پی سکته سوم در 2 ژانویه 1861م. جان خود را از دست دهد. قلب فردریش چهارم مطابق با وصیت نامه وی از بدن او خارج و در کنار پدر و مادرش در مقبره کاخ «شارلوتنبورگ / Charlottenburg» مدفون و جسد وی در سردابه کلیسای صلح در پارک صلح در «پوتسدام / Potsdam» در کنار همسرش به خاک سپرده شد.

فردریش ویلهلم چهارم