سایاجی رائو سوم

سایاجیرائو با نام کامل سایا جیرائو گوپالرائو گاکواد در تاریخ 11 مارس 1863 م. در خانواده ماراتا در روستای کاوالانا از منطقه ناشیک متولد شد. او به خاطر اصلاح بخش اعظم دولت در دوران حکومتش در یادها ماندگار شد. بعد از درگذشت سرخاندرائو گاکواد (1870-1828) مهاراجه محبوب بارودا به دلیل نداشتن فرزند پسر برادرش مالهارائو در سال 1871 م. به تخت پادشاهی رسید. او آزدانه پول خرج می کرد و پادشاه ظالم و مستبدی بود و به همین علت به دستور وزیر خارجه هند لرد سالیسبوری در تاریخ 10 آوریل 1875 م. عزل و به مدرس تبعید شد.

با خالی شدن تاج و تخت از سران سلسله خواسته شد تا با فرزندان خود به بارودا بیایند تا در مورد جانشین تصمیم اتخاذ شود. کاشیرائو و سه پسرش : آناندرائو، گوپالرائو و سامپاترائو برای این منظور به بارودا رفتند . گوپالرائو توسط دولت انگلیس به عنوان جانشین انتخاب و نام ساجیرائو سوم به او داده شد. او که تنها 12 سال داشت به عنوان یک خرد سال تحت نظر شورای دادگستری سلطنت کرد تا این که در 28 دسامبر 1881 به سن قانونی رسید. سایاجیرائو در دوران قبل از بلوغ مهارت های زیادی را فرا گرفت که او را به فردی دور اندیش و با اراده برای تامین رفاه مردم تبدیل کرد .

در آن زمان هند مستعمره انگلستان بود و حکومت سایاجیرائو همزمان با پادشاهی جرج پنجم بود . اما سایاجیرائو چندان از این وضعیت راضی نبود و حمایت خود را از کنگره ملی هند و رهبران آن ابراز میکرد که این موضوع انگلیسی ها را سخت عصبانی می کرد ، از این رو انگلیسی ها هرگز به سایاجیرائو اعتماد کامل نداشتند. 

سایاجیرائو توانست در طول سلطنت خود هرج و مرج به جا مانده از دوران حکومت مالهارائو را به شرایط عادی خود بازگرداند. وی نقش اساسی در توسعه صنعت بارودا داشت ، اصلاحاتی آموزشی و اجتماعی از قبیل ممنوعیت ازدواج کودکان ، قانون طلاق ، توسعه زبان سانسکریت و تاسیس بانک بارودا از جمله خدمات وی بود. این بانک یکی از بانک های پیشرو در هند است. کتابخانه غنی او با داشتن کتاب های بیشمار کتابخانه مرکزی بارودا شد. او اولین حاکم هند بود که در سال 1906 م. آموزش ابتدایی و اجباری رایگان را در ایالت خود معرفی کرد.

او سرانجام پس از یک سلطنت طولانی و پر تحرک پس از 63 سال در 6 فوریه 1939 در سن 76 سالگی در گذشت.

سایاجی رائو سوم حاکم بارودا