تاکسیدرمی حشرات

جمع آوری حشرات معمولا برای علاقمندان جنبه سرگرمی و تفنن دارد اما می توان از آن ها برای مطالعات علمی نیز استفاده کرد. اغلب حشره شناسان مجموعه هایی از حشرات را تهیه و نگه داری می کنند. مجموعه های بسیار زیادی در موزه های تاریخ طبیعی یا دانشگاه ها نگهداری می شوند که توسط متخصصین نگهداری و مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. استفاده از این نمونه ها در مدارس نیز بسیار مفید است ؛ چرا که دانش آموزان با دیدن آن درک بهتری از موضوع پیدا می کنند و همچنین حس کنجکاوی در آن ها تقویت شده و چه بسا برای تکمیل معلومات خود به خواندن کتاب های علمی راغب گردند.

از لحاظ تاریخی، می توان گفت که در گذشته جمع آوری حشرات بسیار متداول بوده و در دوره ویکتوریا یک سرگرمی آموزشی بسیار محبوب به شمار می آمده است. چنانچه در تاریخ فرهنگ اروپایی، ادبیات و حتی ترانه هایشان از آن یاد شده است.
جمع آوری حشرات هنوز در بسیاری از کشورها به ویژه در میان جوانان ژاپنی متداول است.

برای جمع آوری و نگهداری نمونه ها از روش های خاصی استفاده می شود كه عمدتا و گاهی اوقات تنها روش هايی هستند كه برای مطالعه گروه خاصی از بندپايان به كار می روند. اين روش ها برای گروه های مختلف حشرات مهم پزشكی و همچنين در نقاط مختلف ، متفاوت هستند. در ادامه به شرح برخی از نكات اساسی در اين مورد می پردازيم.

کلکسیون حشرات

لوازم جمع آوری

اين وسايل از ساده ترين ابزار همچون توری های حشره شناسی و لوله های صيد، تا تله های بسيار تخصصی می باشند. برخی افراد ، حشرات را به صورت انفرادی و از طريق مكانيكی همچون تله های مكنده به دام می انداختند ، برخی دیگر با استفاده از مواد جلب كننده از قبيل نور، دی اكسيدكربن و يا بوی بدن ميزبان به صید حشرات می پردازند.

• توری های حشره گيری

توری های حشره گيری دستی یکی از ساده ترین ابزار برای صید حشرات می باشد. این توری ها معمولا شامل يک كيسه از توری هایی با سوراخ های ريز هستند كه به دور يک قاب دايره ای متصل شده اند. اين قاب ها آلومينيومی بوده و به گونه ای طراحی شده كه می توان در مواقع عدم استفاده ، آن را از تور جدا نمود. برای حشرات مهم پزشكی ، از كيسه های توری سفيد و برای جمع آوری پروانه ها بیشتر از توری سياه استفاده میکنند.

• آسپيراتور

آسپيراتور ها در انواع مختلفی ساخته شده اند و برای جمع آوری پشه ها و پشه خاكی ها از اماكن استراحتشان و حتی برای جمع آوری انگل هایی كه وادار به ترک ميزبان هايشان می شوند، مورد استفاده قرار می گيرد.
این وسیله حشرات كوچک را از طريق مكش هوا به داخل صيد می کند. این کار را فرد جمع آوری كننده با دهان خود و یا با وسايل حبابی شكل پلاستيكی انجام می دهد. 

• لوله آزمایش

بسياری از حشرات مهم پزشكی را می توان از طريق قرار دادن يک لوله آزمايش بدون لبه بر روی آن ها كه در حال استراحت يا خونخواری هستند ، صيد نمود. 

• لوله پلاستیکی و الکترسیته ساکن

حشرات كوچک مثل پشه خاكی ها و ... را می توان از طريق الكتريسيته ساكن كه در لوله های پلاستيكی ايجاد می شود، جمع آوری نمود. لوله های ساخته شده از جنس پلی استيرن شفاف نیز گزینه مناسبی برای انجام این کار می باشند. 

كُشتن و نگهداری نمونه ها

در رابطه با كشتن و نگهداری نمونه ها نکاتی وجود دارد که عدم توجه به آن ها در هر يک از مراحل اوليه می تواند نمونه ها را بلااستفاده کند ؛ به عنوان مثال پشه ها نبايد توسط مایعات جمع آوری و یا در آن نگهداری شوند زيرا با این کار فلس هايی را كه بدن و بال هايشان را پوشانده است از بین می رود. 
کیفیت نمونه بسیار مهم است ؛ در صورتی که حشرات و ساير بندپايان را به حال خود گذاشته تا بمیرند کیفیت آن ها پايين خواهد آمد. برای ذخيره طولانی مدت آن ها به صورت نمونه های مورد استفاده در شناسايی ساير نمونه ها یا به عبارتی نمونه مرجع ، بايد آن ها را از طريق تماس دادن با يكی از تركيبات كشنده استاندارد مانند استات اتيل ، اتر ، تتراكلرواتان و كلروفرم کُشت. به این ترتیب مواد را روی پنبه ريخته و پنبه آغشته را به همراه نمونه در يک بطری يا لوله شيشه ای قرار می دهند. 
همچنین می توان حشرات را از طريق سرما دادن (فريز كردن) ، گرمای شديد نور آفتاب و حتی دود سیگار نيز كشت. 
لاروها را می توان با انداختن در الكل كشت. لاروهای بزرگ دوبالان (مثل لارو مگس های كاليفوريده) را می توان در آب جوش كشت. این نمونه ها در آب جوش شكل خود را حفظ کرده و چروكيده نمی شوند. 

نکته قابل توجه این است که نمونه ها بايد بلافاصله پس از مرگ ، اندازه گيری و سوزن زده شوند و يا به روش ديگری ذخيره شوند تا از چروكيده و يا شكننده شدن آن ها جلوگيری به عمل آيد. 

سوزن زدن به حشرات

اگر حشرات به قدری ریز  باشند که فرو بردن سوزن در بدنشان ممکن نباشد ، آن ها را مستقیما روی مقوا چسبانده و به مقوا سوزن می زنند. بسیاری از حشرات که جثه متوسطی داشته و طول آن ها بین 0.5 تا 3 سانتیمتر است را می توان بدون گسترش بال سوزن زد.
مگس ها ، زنبورها و ملخ ها را می توان پس از جمع آوری و کشتن ، سوزن زد. سوزن را به طور عمود از پشت به داخل بدن حشره فرو می کنند و حشره را در ارتفاع معینی که تقریبا یک سانتیمتر از قسمت پهن و انتهایی سوزن فاصله دارد قرار می دهند. 

سوزن زدن به حشرات

اتاله کردن حشرات (حالت دادن برای نگهداری)

برای اتاله کردن حشرات از تخته ای به نام «اتالوار» استفاده می کنند. این تخته دو قطعه فیبر است که روی آن چوب پنبه یا کائوچو قرار دارد. فاصله دو قطعه فیبر باید به اندازه ای باشد که قسمت اصلی بدن حشره در داخل آن قرار گیرد و بال هایش بر روی صفحه چوب پنبه پهن گردد. برای پهن کردن بال ها از دو نوار کاغذی استفاده می کنند. لازم به ذکر است که بال ها در زیر این نوار ها قرار می گیرند. معمولا وقتی بدن حشره داخل شیار اتالوار قرار می گیرد شاخک ها ، بال ها و پاها نامنظم می گردند. برای مرتب کردنشان به آن ها نیز سوزن زده می شود.
حشره را برای چند روز از اتالوار جدا نمی کنند تا کاملا شکل گیرد.

مراحل اتاله کردن پروانه

نگهداری در جعبه

بعد از جدا کردن حشره اتاله شده از اتالوار ، در فاصله یک سانتی متری از شکم حشره ، اتیکت مقوایی که شامل اطلاعات مربوط به محل ، تاریخ جمع آوری و نام جمع آوری کننده می باشد را قرار می دهند. سپس آن را در جعبه ای که کف آن دارای پوشش نرمی از قبیل چوب پنبه نرم ، کائوچو و غیره باشد قرار می دهند. به این جعبه در اصطلاح «جعبه کلکسیون» می گویند. سرانجام باید 4 عدد گلوله نفتالین یا مقداری نفتالین پودر که در یک تکه پارچه نازک ریخته شده در چهار گوشه جعبه قرار دهند تا از ورود آفات به جعبه ها جلوگیری شود. 

جعبه کلکسیون پروانه ، موزه تاریخ طبیعی لندن

تحقیق و گردآوری :

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

منبع

• ايران آنتيک / www.iranantiq.com