ساعت

بشر از آغاز پیدایش خود تاکنون علاقه زیادی به اندازه گیری چیزهای پیرامون خود داشت. زمان ، از مهم ترین مواردی است که بشر به شناخت و اندازه گیری آن پرداخته و ساعت یکی از قدیمی ترین اختراعات بشر و وسیله ای برای اندازه گیری ، نشان دادن و نگهداری زمان می باشد.

اختلاف نظرهای زیادی درباره اولین تمدنی که قادر به اندازه گیری زمان شد وجود دارد.

از قدیمی ترین ابزاری که برای اندازه گیری مورد استفاده قرار می گرفته آفتاب نما می باشد ؛ بر اساس نمونه هایی با قدمتی بیش از ده هزار سال که در موزه ها موجود می باشد مشخص می شود که مصریان مبدع این آفتاب نماها بوده اند.

ساعت آفتابی

این آفتاب نما ها انواع گوناگونی داشتند از جمله این که چند ستون با فاصله از پیش تعیین شده را روی پله ها قرار داده و با کم و زیاد شدن سایه آن ها به مقدار سپری شدن پی می برند.

البته این نکته درخور توجه است که در شرق باستان هم آقتاب نماهایی وجود داشته که یا تقلیدی از مصریان بوده و یا اینکه بعدها خود موفق به اختراع آن شدند. بعضی بابلیان را مبدع آفتاب نماها می دانند. یونانیان نیز در قرن ششم ق.م موفق به استفاده از این ساعت های آفتابی شدند.

ماه نماهایی نیز برای تعیین اوقات شب اختراع شد که با میزان کردن آن با ستاره قطبی و دب اکبر می توانستند به تعیین زمان بپردازند.

علاوه بر این ها ساعت های شنی ، آبی و آتشی نیز اختراع شد.

گفته می شود که هندیان ، ظرف کوچکی که در ته آن سوراخی وجود داشت را در ظرفی بزرگتر که پر از آب بود قرار می دادند. هنگامی که این ظرف کوچک از آب پر می شد مامور مراقب با طبلی گذر زمان را به مردم اطلاع می داد.

ساعت آبی

ساعت شمعی

از چوب های سوزاندنی که به طور تقریبی سرعت سوختن آنها قابل پیش بینی بوده است نیز به منظور تعیین گذر زمان استفاده می کردند.

ساعت شمعی نیز به همین شیوه استفاده می شود. برای ندازه گیری زمان با شمع از یک شمع باریک با یک  محفظه ی علامت گذاری شده استفاده می کنند که با سوختن شمع گذشت زمان را نشان داده می شود. این ساعت ها شیوه ای مناسب برای اندازه گیری زمان در منازل  بودند .

با پیشرفت علم و دانش ، به تدریج ساعت های دقیق تر مکانیکی جای ساعت های آبی ، آفتابی و ماسه ای را گرفتند. همچنین از زمانی که انسان از فنر برای راه اندازی چرخ های دندانه دار، که به ساعت شمار و دقیقه و حتی ثانیه شمار متصل هستند استفاده کرد ، سنجش زمان برای همگان امکانپذیر گردید.

---

تحقیق و گردآوری :

گروه کارشناسی ایران آنتیک

www.iranantiq.com

---

منبع

ايران آنتيک / www.iranantiq.com