پارچه
در بسیاری از جوامع ، منسوجات نقشی حیاتی در زندگی اجتماعی ، اقتصادی و مذهبی ایفا کرده و در تمام مراسم زندگی همچون تولد ها ، عروسی ها و مراسم تدفین از تجهیزات و وسایل ضروری به شمار می روند.
ایران در زمینه نساجی و بافندگی نیز از موقعیت جغرافیایی مرکزی خود سود برده است. هر وقت بافنده ایرانی روش جدیدی را اقتباس می کرد ، بیدرنگ آن را با راه و روش های خود تطبیق می داد و کوشش می کرد تا آن را با راه و روش خود تطبیق دهد. تاریخ نساجی در ایران به آغاز عصر نوسنگی می رسد. در سال های 1950 میلادی در غاری نزدیک دریای خزر قطعات پارچه بافته شده از پشم گوسفند و موی بز بدست آمد که با آزمایش کربن 14 معلوم شد که مربوط به 6500 سال ق.م است.
به طور کلی می توان گفت که ایران از دیدگاه پیدایش ، سیر تحول و تکامل تولید پارچه های منقوش یکی از برجسته ترین ملل جهان است.
پارچه ها توسط بافندگی ، ریسندگی یا فشرده سازی الیاف تولید می شوند. به طور کلی ، پارچه لایهای شبکهای انعطاف پذیر است که از نخها و الیاف طبیعی یا مصنوعی و یا ترکیبی از آن دو تشکیل شده که نوع و ساختار و نحوه قرارگیری آنها در کنار هم ، ساختمان پارچه و خصوصیات فیزیکی آن را بوجود میآورد که هرکدام از آن ها ویژگی های خاص خود را دارا می باشند. از انواع پارچه می توان به پارچه های پنبهای ، پشمی ، ابریشمی و غیره را اشاره کرد که بنا به موارد استفاده طبقه بندی می شوند.
پارچه های بافته شده از پیوستن و زیر و رو رفتن حداقل دو سری نخ که به طور عمودی نسبت به یکدیگر قرار دارند تشکیل می شود. نخ هایی که در جهت طول پارچه قرار دارند نخ های تار و نخ هایی که در جهت عرض پارچه قرار می گیرند نخ های پود نامیده می شوند.
تار و پود پارچه می تواند به طرق مختلف از میان هم بگذرند و بدین ترتیب طرح پارچه را شکل بخشند.
در طراحی پارچه سه نوع بافت اصلی وجود دارد : بافت تافته (ساده) ، یافت سرژه (کج راه) ، بافت ساتن (اطلس)
انواع دیگر بافت بجز بافت های طرح دار (ژاکارد) از مشتقات این سه نوع بافت می باشند.
- بافت تافته (ساده) : ساده ترین نوع بافت پارچه است. بدین ترتیب که نخ های پود به طور متناوب و یک در میان زیر و روی نخ های تار قرار می گیردو دو طرف آن یک جلوه مشابه دارد. استحکام پارچه به محکم بودن نخ و تراکم تارو پود در ساختمان بافت بستگی دارد و متفاوت است.
- بافت سرژه (کج راه) : در این نوع بافت ، نخ پود از رو و زیر حداقل دو و حداکثر چهار نخ تار عبور می کند. در پود گذاری متوالی ، در یک ربیت نخ پود یک تار به چپ و یا راست حرکت کرده و خطوط برجسته و مورب بر در پارچه ایجاد می کند.
- بافت ساتن (اطلس) : در این نوع بافت هر نخ پود از روی حداقل چهار و حداکثر هشت نخ تار عبور می کند. نخ های تار و پود هر کدام در یک طرف پارچه موج می زنند و در هر تکرار بافت ، هر نخ تار و پود فقط یک بار زیر و رو می شوند و یک پیوستگی وجود دارد که این امر موجب خاصیت درخشندگی پارچه می گردد.
- پارچه گیپور پارچه
گیپور ( Guipure ) گیپور دارای الیاف ابریشم و پنبه است. طرح بر روی پارچه برودری شده ، موتیف دست نخورده باقی می ماند و به وسیله نخ ها به صورت دوخت به هم وصل می شوند....
- پارچه دانتل پارچه
دانتل ( Dantel ) دانتل نوعی پارچه توری و با اشکال برجسته زیبایی است که بافت ظریفی دارد. در دانتل اصل تارهای ابریشم روی زمینه توری بافته می شود. از این پارچه...
- پارچه کرپ پارچه
کرپ ( Crepe ) به گروهی از پارچه ها که ممکن است از ابریشم ، ریون ، استات ، پنبه ، پشم ، الیاف مصنوعی و یا مخلوطی از الیاف با خصوصیات چین جزئی و یا دانه دانه شدن در سطح...
- پارچه فلانل پارچه
فلانل (Flannel) فلانل از کلمه گولانل به معنی پشم در زبان ولزی مشتق شده است. پارچه ای سبک ، نرم ، پرزدار ، خیلی لطیف ، با وزنی متوسط ، پشمی با بافت ساده یا سرژه که به...
- پارچه فاستونی پارچه
فاستونی ( Worsted textile ) در اصل پارچه ای پشمی است که آن را از الیاف پشم شانه شده می بافند. ناخالصی ها و الیاف کوتاه و نپ (گره خوردگی) در مرحله شانه کردن جدا شده و...
- انواع طرح پارچه پارچه
انواع طرح های پارچه چهارخانه (شطرنجی پیچازی) هر طرح مربع یا مستطیل کوچک منظم را که ممکن است در پارچه بافته شود و یا در پارچه کشباف و یا بر روی پارچه تاری و پودی...
- پارچه لمه پارچه
لمه به هر نوع پارچه بافته شده تار و پودی یا کشباف که ترکیبی از نخ فلزی دارد و زمینه پارچه و طرح های آن با نخ نقده و یا پولک بافته شده و دارای برق و درخشندگی است...
- پارچه ساتن پارچه
ساتن ( Satin ) پارچه نرم و براق ساتن با زمینه متراکم و ضخیم ، از ابریشم و یا الیاف مصنوعی و یا دیگر الیاف بافته می شود. یک طرف آن براق است ، دارای طرح همرنگ در بافت می...
- پارچه ژرسه پارچه
ژرسه ( Jersey ) به طور کلی به پارچه های کشباف ساده یا راه راه که ممکن است بر روی آن چاپ نیز شود « ژرسه » می گویند. در گذشته پارچه ژرسه از پشم بافته می شد اما...
- پارچه گاباردین پارچه
گاباردین ( Gabardine ) پارچه ایست محکم و متراکم ، سنگین یا با وزن متوسط ، سرژه ( کج راه ) که از الیاف مختلف یا مخلوطی از الیاف ، با نقوش برجسته تیغ ماهی یا جناغی یا خطوط...